TAY-Haber Ayrıntı

SUADA H�KAYES�

TAYHaber

6/10/2007

Ge�ti�imiz hafta �ar�amba g�n� �stanbul Bo�az�'n�n tek adas�nda bulunan tesislerde yang�n ��kt�. Yang�n deniz itfaiyesi taraf�ndan uzun s�ren �al��malar sonras�nda s�nd�r�ld�. Neyse ki, can kayb� ya�anmad�. Ancak bu haberin bizi ilgilendiren k�sm�, bug�nlerde ad� "Suada" olan adan�n ilk sahibinin hassa mimar� Sarkis Balyan olmas�yd�. Kuru�e�me sahilinden 160 m a��kta olan adan�n daha �nce ne ama�larla kullan�ld�� bilinmiyor. Bilinen, Sultan Abd�laziz'in bu aday� (1860'larda) Dolmabah�e Saray� ile Ortak�y Camii'ni de in�a eden Balyan karde�lerden saray mimar� Sarkis Balyan'a (1831-1899) hediye etti�i. Sarkis Balyan adan�n �evresini duvarla �evirdi ve tam ortas�nda iki katl� bir k��k in�a etti. �l�m�nden sonra k��k yand�, miras��lar� da "Balyan Adas�"n� �irket-i Hayriye'ye kiralad�. Buras� Bo�az vapurlar� i�in k�m�r deposu haline getirildi ve "K�m�r Adas�" olarak an�lmaya ba�lad�. �irket-i Hayriye'den sonra �ehir Hatlar� ��letmesi taraf�ndan da k�m�r deposu olarak kullan�ld�. 1958'de Galatasaray Spor Kul�b� adan�n m�lkiyetini Sarkis Balyan'�n miras��lar�ndan sat�n ald�. Asl�nda 3 bin 831 metrekare olan bu kayal�k, Galatasaray Kul�b�'n�n adan�n g�neyindeki denizi 2 bin 17, kuzeyindeki denizi ise 1052 metrekarelik bir duvarla �evirmesiyle 6 bin 900 metrekareye ��kt�. Duvar�n i�inin bir b�l�m� y�zme havuzu haline getirildi. Bir b�l�m� dolduruldu. 1978'de bu dolgu b�l�mlerin y�k�m karar� ��kt� ise de sonra karar uygulanmad�. �ok bilinen tan�m�yla "Galatasaray Adas�", �imdilerde �� parselden olu�uyor. Do�al ve tarihi S�T alan� olan Bo�azi�i �ng�r�n�m B�lgesi'nde bulunan ada, Ba�bakan Erdo�an ve 7 bakandan olu�an Bo�azi�i �mar Y�ksek Koordinasyon Kurulu'nca 15 Ekim 2004 tarihli karar ile �ok katl� imara a��ld�. S�T alan� oldu�u i�in B�y�k�ehir Belediye Ba�kanl��, Bo�azi�i �mar M�d�rl�� ve 3 Numaral� K�lt�r ve Tabiat Varl�klar�n� Koruma Kurulu'ndan s�ras�yla onay al�narak haz�rlanmas� gereken planlar, tersi bir uygulamayla direkt Ba�bakan'a ba�l� Bo�azi�i �mar Y�ksek Koordinasyon Kurulu'na sunuldu. Uzmanlar, "Prosed�re uygun olmayan s�re� izlenmi�" derken, Galatasaray Adas�'na yap�lacak binan�n plan�n� hen�z tamamlanmad�� belirtildi. 1945'te kullan�m hakk� Galatasaray Spor Kulub�'ne ge�en adayla ilgili projeyi ise Unit A� haz�rlad�. Karar ile onanan Bo�azi�i Sahil �eridi ve �ng�r�m B�lgeleri Naz�m ve Uygulama �mar Planlar�'n�n Galatasaray Adas� ile ilgili b�l�m�nde yap�lan plan tadilat�, B�y�k�ehir Belediyesi'ne ba�l� Bo�azi�i �mar M�d�rl�� taraf�ndan 3 �ubat 2005'te ask�ya ��kar�ld�. Mimarlar Odas� �stanbul �ube Ba�kan� Ey�p Muh�u o d�nemde yapt�� a��klamada, plan�n ger�ekle�mesi durumunda, Kuru�e�me'den Anadolu Yakas�'ndaki Kuleli Askeri Lisesi'ni g�rmenin m�mk�n olmayaca��n� s�yledi. Muh�u, B�y�k�ehir Belediyesi ve Bay�nd�rl�k ve �skan Bakanl��'na g�nderdi�i yaz� ile karar�n ilgili yerel y�netimlere dan��lmadan al�nd�� ve S�T alan�nda �ok katl� yap�la�maya yol a�t�� iddialar�ya karar�n iptalini istedi. Muh�u, karar metninde Galatasaray Kul�b�'ne ait 3 adet parselden bahsedildi�ini ancak kul�b�n asl�nda tek parsele sahip oldu�unu ileri s�rerek plan tadilat� ile ilgili �u iddialarda bulundu: "Bo�azi�i �mar M�d�rl�� kendilerine ula�an karar� ask�ya ��kard� ancak bunun su� oldu�unu bildikleri i�in Kurul'a konuyu yasa uyar�nca yeniden g�r��meleri i�in yaz� yazd�. D��nebiliyor musunuz, bir Ba�bakan ve 7 bakan oturuyorlar, �ilgililerin yapt�� plan�' onayl�yor. Ayr�ca Galatasaray Kul�b�'ne ait 1 parsel var ancak, kul�p adan�n t�m�n� kullan�yor. Kurul karar�nda da kul�b�n 3 parsele sahip oldu�u belirtiliyor. Halbuki di�er parseller Hazine'ye ait. Maliye Bakanl�� g�r�� de al�nmadan, kul�p m�lkiyetindeymi� gibi i�lem g�steriyorlar. Bo�azi�i gibi �ng�r�n�m ve sahil �eritlerinde konut yap�la�mas�na bile izin verilmeyen bir do�al ve tarihi S�T alan�nda, yap�la�may� denizin i�ine kadar uzatan b�ylesi bir plan tadilat� son derece sak�ncal� bulunmaktad�r." K�ran Mimarl�k'a haz�rlat�lan projede, toplant� salonu, sergi, konser, g�steri, spor, e�lence ve restoranlar bulunuyor. Adan�n �zerine �elik konstr�ksiyonla ba�lanacak gemi �eklindeki proje, 5 bin metrekare kapal� alan, 85 metre uzunluk ve 3.5 kat, 9.5 metre y�kseklikte bulunuyor. Beylerbeyi ve ��ra�an Saraylar� ile bir�ok k��k ve kasr�n yap�m�na imza atan "hassa mimar�" Sarkis Balyan'�n, y�llar �nce yazl�k evinin bulundu�u Galatasaray Adas�'na gidip geldi�i �atanas� (bir t�r buharl� tekne) mimar Hakan K�ran'a ilham kayna�� olmu�. K�ran'�n birinci se�ilen projesi, �elik direkli, sa�a sola d�nebilen ve aday� kaplayan bir gemi g�r�n�m�nde. Bakal�m yang�n�n sonucu ve projenin ak�beti ne olacak? Ama bana kal�rsa, "Suada" olmadan �nce "Buzada" olarak an�lan ada, dili olsayd� muhtemelen "G�lge etmeyin ba�ka ihsan istemem" derdi. (Yaz�: Ay�e Didem Bayvas, Kaynak-Foto: S.Demirkol, Milliyet, besiktasliyim.net, Terc�man, ultraslan.org)

Liste'ye Haber Arama Makinesi'ne