©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi





Dupnisa

Çizimler için tıklayın...


Fotoğraflar için tıklayın...

maps
Dupnisa
Türü:
Yatay Mağara
Rakım:
345 m
Derinlik:
m
Uzunluk:
3150 m
Bölge:
Marmara
İl:
Kırklareli
İlçe:
Demirköy
Köy:
Sarpdere

     


Yeri: Kırklareli İli'nin Demirköy İlçesi'ne bağlı Sarpdere Köyü'nün sınırları içinde; köyün 6 km güneybatısında yer almaktadır. Mağara turizme açılmıştır.
Yapısal Özellikleri ve Oluşumu: Istranca Dağları'nda bulunan kireçtaşı; mezozoik serinin en üst seviyesinde oluşmuştur. Dupnisa Mağara Sistemi çevresinde yatay ve dikey doğrultularda gelişim göstermiş karstik oluşumlar gözlenir. İki fosil; bir aktif sulu galeriden oluşan bu mağara sisteminin toplam uzunluğu 3150 m'dir. Birbirine bağlı iki kat ve üç mağaradan meydana gelen Dupnisa sisteminden çıkan kaynak Türk-Bulgar sınırı olan Rezve Deresi'ni oluşturmaktadır. Dupnisa Mağarası'nın yeni ağzı; çöken bir dolin nedeniyle; eski ağzına göre 20 m gerilemiştir. Eski ağızın yerinde ise bir doğal köprü bulunmaktadır. Mağara içinde ilerledikçe tavan yükselir ve yer yer geniş boşluklara rastlanır. Zaman zaman üstü oluşumlarla kaplanmış renkli mermerler bulmak olasıdır. Aktif galerinin tam üstünde yer alan fosil galeri yer yer izlenebilir. Yaklaşık 1 km sonra sulu galeri sona erer. Yukarıya tırmanıldığında ise 125x30x75 m boyutlarında bir salon vardır. Kızlar Mağarası fosil bir koldur ve; Kuru Mağara ile birlikte; Dupnisa sisteminin ikinci katını oluşturur. Belirgin üç koldan oluşan Kızlar Mağarası bütünüyle fosilleşmiştir. Tabanı; iri bloklar; çakıl ve kumlarla kaplı kalın bir fosil toprakla karışmış olan mağara; iki noktada Dupnisa Mağarası'yla bağlantılıdır. Kızlar Mağarası tabanı kaya bloklar ile kaplı kollara ayrılır ve bu kollar da üçü ayrı yoldan giderek birleşir ve Dupnisa Mağarası'na eklenir. Kuru Mağara; Kız Mağarası'yla birlikte Dupnisa sisteminin diğer bir fosil koludur. Mağaranın iki girişi vardır. Dupnisa Mağarası'nın girişinin 100 m güneydoğusundaki birinci giriş 5 m'lik dik bir kuyu şeklindedir. İkinci giriş ise bu girişten 225 m güneydoğuda ve 12 m daha aşağıdadır. Kuru Mağara 456 m'dir. Bu odadan ayrılan kollardan biri yeryüzüne çıkan bir baca ile son bulur; diğeri ise Dupnisa Mağarası ile birleşir. Mağara; sarkıt; dikit ve duvar damlataşları ile kaplıdır. Dupnisa Mağarası'nın üstünde bulunan kesimlerinde çökmeler sonucu çukurlaşmış küçük salonlar gelişmiştir.
Araştırma Tarihçesi: İlk olarak BÜMAK 1979-1980 yılları arasında yaptığı araştırmalar sonucunda Dupnisa Mağara Sistemi'nin speleolojik raporunu hazırlamış ve haritalamıştır.
Bulgular: Kuru ve Kız Mağaraları'nda yarasalar Dupnisa Mağarası'na göre daha yoğun bir nüfusla yaşamaktadır. Mağara sineği ve mağara kelebeğine de rastlanmaktadır. Farklı türden yarasalara (Rhinolophus ferrumequinum; Rhinolophus hipposideros; Rhinolophus euryale; Myotis myotis; Myotis blythii; Myotis bechsteinii; Myotis nattereri; Myotis emarginatus; Myotis mystacinus; Myotis daubentonii; Myotis capaccinii; Barbastella; Miniopterus schreibersii) rastlanmıştır [Benda-Horacek 1998]. Trakyasa Projesi kapsamında Trakyarasa 2001'de Dupnisa mağarasında sekiz farklı türden 30.000'in üzerinde yarasa kayıtlara geçirilmiştir. Amphipoda; Ostracoda; Isopoda mantarları gibi çeşitli mağara florasının varlığı tespit edlmiştir [Güloğlu 2005:12-13].


Liste'ye