©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi





Soğuksu

Çizimler için tıklayın...


Fotoğraflar için tıklayın...

maps
Soğuksu
Türü:
Mağara
Rakım:
61 m
Derinlik:
-7.5 m
Uzunluk:
262 m
Bölge:
Marmara
İl:
Sakarya
İlçe:
Kocaali
Köy:
Yenimahalle

     


Yeri: Adapazarı'nın yaklaşık 50 km kuzeydoğusunda; Karadeniz'in kenarında bulunan Kocaali İlçesi'nin 2 km güzeybatısındaki Yenimahalle'nin yakınında; Acıtarla Deresi'nin üst bölümünde yer alır. Mağaradan geçen yeraltı deresi; bu dereyi oluşturan kaynaklardan biridir. Mağaraya Kocaali'den Kirazlı Köyü'ne giden yol ile gidilmektedir. Bu yol mağaranın çok yakınından geçer.
Yapısal Özellikleri ve Oluşumu: Maden (Karasu) Deresi ile Büyük Melen Çayı ve kollarınca derince yarılarak parçalanan; denize çok yakın bir bölgede bulunan Soğuksu Mağarası; çok dönemli gelişim özelliği gösteren bir mağaradır. Mağara; Acutarla Deresi tarafından kapılarak parçalanmış bir uvalanın tabanında yer alır. Mağara; KD-GB yönünde yatay olarak gelişmiş ve farklı iki koldan oluşmuş bir mağaradır. Mağaranın birinci bölümü KD'ya doğru uzanan fosil bölümdür. Ortalama 2-4 m genişliği; 1-4 m tavan yüksekliği olan fosil galerinin tabanı toprak; kum; çakıl ve bloklarla kaplıdır. Girişe göre -4 m de bulunan bu galerinin son bölümünde kapalı bir sifon yer alır. Fosil galeri; 90 derecelik bir açıyla yarı aktif galeriye bağlanır. KB yönünde gelişen Bağlantı Galerisi'nin; 35 m uzunluğundaki girişe göre -7.5 m de bulunan orta kesimde; aktif bir kapalı sifon gelişmiştir. Mağarada bulunan yeraltı deresi bu sifondan mağarayı terkeder. Bağlantı Galerisi GB yönünde ikinci bir dirsek yaparak yarı aktif bölüme bağlanır. KD-GB yönünde uzanan burgulu kanyon veya menderesli kanyon şekilli profili olan bu bölüm; daha dardır. İçinde devamlı akışı olan bir yeraltı deresi ve göller bulunan yarı aktif galerinin tabanı kum; çakıl ve moloz yığınları ile kaplıdır. Yeraltı deresi; -4.5 m de bulunan bir sifondan gelmektedir. Sifonun açıldığı galeri; ilk bölümdeki Bağlantı Galerisi'nde olduğu gibi KB doğrultusunda gelişmiştir. Mağara; farklı dönem ve konumda oluşmuş; birbirine bağlı iki bölümden meydana gelmiştir. Girişin bulunduğu fosil bölüm; başlangıçta kaynak konumunda ilk oluşan galeridir. Bölgenin akarsularla derince yarılması ve mağaranın bulunduğu uvalanın askıda kalması sonucu; bu bölüm düden konumunu almış ve yarı aktif bölüm ile birleşmiştir. Geçit konumunda bulunan yarı aktif galerinin durumunda herhangi bir değişiklik olmamış ve bütün olarak derinleşmiştir. Başlangıçta birbirinden bağımsız olarak KD-GB yönünde gelişen bu iki bölüm; akarsularla kapılma veya yarılmadan sonra; kireçtaşlarının ana çatlak doğrultusunda gelişen dik açılı bağlantı galerisi ile birleşmişlerdir. Bunun sonucunda mağara kafesli bir şekil almıştır. Günümüzde mağaranın gelişimi aktif sifonun bulunduğu bölgede ve aynı doğrultuda olmaktadır. Buna karşılık Fosil Bölüm sonunda bulunan sifon ise yeni bir bağlantı galerisi şeklinde gelişmektedir. İçerisinde damlataş oluşumları bulunmayan Soğuksu'nun bir giriş ağzı; buna karşılık bir kaynak ve iki düden konumunda olmak üzere üç sifonu vardır.
Araştırma Tarihçesi: MTA Genel Müdürlüğü; Jeoloji Etütleri Dairesi Başkanlığı tarafından araştırılmış ve 2002 yılında yayınlanmıştır.
Bulgular: Kuru ve nemli bölümlerden oluşan Soğuksu Mağarası'nın fosil bölümünde az sayıda yarasa yaşamaktadır.


Liste'ye