©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi


Ayasofya




Çizimler için tıklayın...

maps

Fotoğraflar için tıklayın...

Ayasofya

Türü:
Kilise
Plan Tipi:
Serbest Haç
Yapım Tarihi:
Evre:
Erken Orta
Araştırma Yöntemi:
Rakım:
230

Bölge:
Marmara
İl:
Edirne
İlçe:
Merkez
Köy:
Kaleiçi
Antik Adı:

     


Yeri: Edirne İli, Kaleiçi'nde, Keçeciler Kapısı yolu üzerinde, Tekel İdaresi'nin yanındaki büyük arsa içinde yer almaktaydı [Eyice 1965:69; Eyice 1991:218].
Konumu ve Çevresel Özellikleri: Edirne surları içinde yer alan yapı, günümüzde yok olmuştur.
Araştırma ve Kazı: 1888 yılında Edirne'de Rus Konsolosu olarak bulunan Lechine yapının bir fotoğrafını çekmiştir. Bu fotoğrafın şimdi Bulgar Arkeoloji Enstitüsü arşivinde bulunduğu bilinmektedir [Eyice 1965:69-70]. 1875'te A. Choisy yapının bir planını çizmiş ve yayınlamıştır [Choisy 1883:131, res. 156; Choisy 1943:37, res 6; Eyice 1965:res. 9].
Tanım: Evreler: Yapının birinci evresi 5. yy'a tarihlendirilmektedir [Eyice 1965:71]. Bizans Dönemi'ndeki ikinci evresinin ise 12-14. yy'lar arasında olabileceği, kubbenin biçimine bakılarak öne sürülmüştür. İkinci yapım evresinde kubbe yenilenmiş ve dört masif paye eklenmiştir [Eyice 1965:71]. Edirne'nin Osmanlılar tarafından alınmasının ardından I. Murat döneminde camiye dönüştürülen yapıya ahşap bir minare eklenmiş ve Ayasofya Camisi olarak anılmıştır. 1752 depreminde harap olan yapı, 19. yy sonunda mevcut malzemesinden yararlanmak için tamamen yıktırılmıştır [Eyice 1965:69; Eyice 1991:218]. Mimari özellikler: Kilise 32.4x32.4 m ölçülerinde haç planlı bir yapıdır. Haçı oluşturan kollardan her biri 8.5 m uzunluğunda ve 15.2 m genişliğindedir. Yapının merkezi 14 m çapında bir kubbeyle, haç kollarını oluşturan kısımlar ise yarım kubbelerle örtülmüştür. Tuğladan yapılmış olan yapının kemer başlangıçlarında taş dizilerinden hatıllar bulunmaktadır. Kubbeyi taşıyan dehlizli dört masif paye ikinci evrede eklenmiştir [Eyice 1965:70; Eyice 1991:218].
Buluntular:
Yorum:
Tahribat: Yapıdan günümüze herhangi bir kalıntı ulaşmamıştır [TAYEx 22.04.2008].


Liste'ye