©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi


Dağpazarı Kilisesi 1




Çizimler için tıklayın...

maps

Fotoğraflar için tıklayın...

Dağpazarı Kilisesi 1

Türü:
Kilise
Plan Tipi:
Bazilika
Yapım Tarihi:
4. - 5. yy
Evre:
Erken
Araştırma Yöntemi:
Araştırma Kazı
Rakım:

Bölge:
İç Anadolu
İl:
Karaman
İlçe:
Merkez
Köy:
Dağpazarı
Antik Adı:
Isaura

     


Yeri: Karaman İli, Merkez İlçe, Dağpazarı Köyü Alahan Manastırı'nın doğusunda yer alan Dağpazarına, Mut'tan Kırobası'na giden yolun 10. km'sinden ayrılan 20 km'lik bir dağ yolundan ulaşılmaktadır. (Bu yapı Mut ilçesi / Mersin sınırları içersinde kalmaktadır, ancak Karaman'dan ulaşımın daha yakın olması nedeniyle burada Karaman sınırları içersinde gösterilmiştir).
Konumu ve Çevresel Özellikleri: Araştırmalar sonucunda burada dört yapı tespit edilmiştir. Bunlardan ilki yanında bir vaftizhane binası da bulunan bir bazilikadır. İkinci yapı daha önce de farklı seyyahlar tarafından araştırılmış olan bir kilisedir. Üçüncü yapı şehir surlarının dışında inşa edilen bir bazilikadır. Dördüncü yapı ise Bizans dönemine ait bir sivil mimarlık yapısıdır. Bu yapılarda yapılan araştırma ve kazılar doğrultusunda önemli buluntular ele geçirilmiştir. Bu buluntuların bir kısmı Adana Müzesi'nde sergilenmektedir.
Araştırma ve Kazı: Davis, A.C. Headlam, Sir W.Ramsay, Hogarth, Forsyth, M. Gough Stryzgowsky, Semavi Eyice bölgede araştırmalar yapmışlardır.
Tanım: Mimari Evreleri: Kilisede yapılan kazılarda döşemenin altında imparator Arcadius'a (395-408) ait bir sikke bulunmuştur. Bu da yapının ilk inşasının 4. yy'ın sonu 5. yy'ın başlarına götürmektedir. 5. yy'ın sonlarına doğru bir yangın geçiren yapı, tamir edilerek 7. yy'ın başlarına kadar kullanılmaya devam edilmiştir. Bu dönemde de bir yangın daha geçiren yapı tamir edilememiştir. Mimari Özellikleri: Birinci kilise doğu batı doğrultusunda uzanan bazilikal planlı ve üç neflidir. Düzgün kesme ve moloz yontu taşlarla yapılan itinalı bir işçiliği vardır. Yapı narteks, naos ve apsis bölümlerinden oluşmaktadır. Narteksten kemerli bir açıklık yardımıyla naosa girilmektedir. Üç nefli olan naosta, orta nef yan neflere göre daha geniş tutulmuştur. Üst örtüyü taşıyan payeler kemerler yardımıyla birbirine bağlanırken, bu payelerde korint tarzı başlıklarla sonlanmaktadır. Tek bir apsise sahip olan yapı süsleme açısından oldukça zengindir. 7 yy'da harap olan yapı daha sonra kullanılmamış, yapının narteks kısmı şapele çevrilerek kullanılmıştır. Bu şapel kısmında yapılan kazılarda ise bir sunak masası, madenden yapılan kilise eşyaları ve iki farklı dönemde yapıldığı anlaşılan zengin yer döşemeleri bulunmuştur. Bazilikanın yanında bir de vaftizhane binası bulunmaktadır. Dikdörtgen planlı olan bu yapı vaftiz havuzu ve bir apsisden meydana gelmektedir. Zengin yer döşemelerine sahip olan yapının ortasında içine merdivenlerle inilen, taştan yapılmış bir vaftiz havuzu bulunmaktadır. Bezeme Özellikleri: Zemin mozaiklerden narteksin kuzeyinde bulunanlar kilisenin ilk inşasında Piskopos Ioannes Elpidos tarafından yaptırılmıştır. Bu mozaikler birbirine antrolaklar halinde düğümlenmiş madalyonlar içerisine çeşitli bitki ve hayvan motiflerinden oluşmaktadır. Narteksin güneyinde bulunan diğer mozaikler ise 5. yy'daki yangından sonraki onarımda Piskopos Langinos tarafından yaptırılmıştır. Kompozisyon olarak bir kap içinden çıkan bitkisel motif ve onun arasında yer alan çeşitli hayvan motiflerinden oluşmaktadır.
Buluntular: Bölge yapıları yer döşemeleri açısından oldukça zengin iken, kazılar sonucunda da çeşitli buluntular ele geçirilmiştir. Bunlardan önemli bir buluntu muhtemelen birinci kilisenin içerisindeki kazılar sırasında bulunan bronz buhurdanlıktır. 5. yy'ın ortalarına tarihlendirilen bu buhurdanlık kendi cinsleri arasındaki en eski örneklerdendir. Altı köşeli, olan buhurdanlığın üzerinde kabartma tekniğinde işlenmiş çeşitli figürler bulunmaktadır. Bu figürlerden biri Hz İsa'yı, ikisi melekleri, diğer üçü ise birer keşişi tasvir etmektedir. Bu kabartmaların üzerindeki yazıda ise buhurdanın, "Teodoros' un adağının yerine gelmesinin şükranı olarak" kiliseye sunulduğu yazmaktadır. Bu eserler günümüzde Adana müzesinde sergilenmektedir.
Yorum:
Tahribat:


Liste'ye