©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi


Vasgirt

Çizimler için tıklayın...

maps

Fotoğraflar için tıklayın...

Vasgirt
Türü:
Kaya Mezarı
Rakım:
m
Bölge:
Doğu Anadolu
İl:
Tunceli
İlçe:
Pertek
Köy:
Çalıözü
Araştırma Yöntemi:
Yüzey Araştırması
Dönem:
Orta Demir Çağı

     


Tunceli İli, Perçek İlçesi'nin doğusunda, Pınarlar Bucağı'na bağlı Çalıözü (Vasgirt) Köyü'nde yer almaktadır. Kuzeyde Harsık Deresi, güneyde dik kayalıklarla ve devamında Keban Baraj Gölü ile sınırlanmaktadır. 1982-83 yıllarında Jeolog Wünsch'ün gözlemleriyle başlayan Tunceli İli Urartu araştırmalarında, köy yerleşiminin güneyindeki kayalık alanlarda görülen, birçok Urartu verisi ile birlikte, özellikle Çırnabek Mevkisi'nde iki, Hançerli Mevkisinde üç olmak üzere, toplam beş adet Urartu kaya mezarı saptanmıştır. Vasgirt I no'lu kaya mezarı: Köy yerleşiminin güneyindeki alanın "Çırnabek" diye adlandırılan bölgesinde, bağımsız bir kaya platformun doğu cephesinde, yerden yaklaşık 5 m yükseklikte yer almaktadır. Güneyden kuzeye doğru alçalan bir meyille oyulmuştur. 2,10 m derinliğinde, 1,83 m genişliğinde ve 1,25 m yüksekliğinde, kenarları yuvarlatılmış dikdörtgen planlı oda mezarın giriş kapısının ölçüleri, 180x103x030 m'dir. Vasgirt II no'lu kaya mezarı: Vasgirt I no'lu kaya mezarı ile aynı kayalık kütlede, aynı cephede ve yaklaşık 2 m kadar güneyinde, aynı yükseklikte yer almakta olup, mezar odasının içine girilememiştir. Vasgirt III no'lu kaya mezarı: Köy yerleşiminin güneybatısında, kayalık uzantıların köy yolu ile birleştiği noktada "Hançerli" diye anılan bölgede yer alır. Yöre halkı tarafından "Hançerli Kalesi" diye de anılan bağımsız kayalık bir kütlenin batı yönünde, yerden yaklaşık 8 m yukarıdaki mezar odasına, 15 ve 30 cm'lik derinlikte, 62 ve 88 cm'lik genişlikte ve 75 cm yüksekliğinde iki kademeli bir kapı ile girilir. Girişin devamındaki mezar odası 2,40 m genişliğinde ve 1,50 m yüksekliğindedir. Girişten hemen sonra, 12 cm aşağıda, 30 cm derinlikteki platformun devamında, 22 cm aşağıda oda zemini yer almaktadır ve bu zeminin güneyinde ve doğusunda zeminden 45 cm yükselen bir başka platform görülür. Merkezde zeminden 1,50 m yükseklikte bulunan tavan, Vasgirt I'in aksine girişte ve duvar cephelerinde ovalleşerek son bulur. Vasgirt IV no'lu kaya mezarı: "Hançerli" Mevkiindeki kayalık kütlenin güney cephesinde, kuzeye doğru oluşan girintinin diğer yüzünde, yerden yaklaşık olarak 6-7 m yükseklikte, Vasgirt III no'lu mezar odasının tam arkasında yer alır. Diğer tüm kaya mezarlarının aksine, giriş cephesi dışta düzeltilerek çerçeve içine alınmış olup, mezar odasına 80 cm genişliğinde, 40 cm derinliğindeki bir kapıdan girilir. Girişten itibaren 1,70 m derinliğinde ve 2,20 m genişliğinde olan mezar odası, 1,10 m yüksekliğindedir. Oval planlı odanın girişinden 1 m'lik derinlikte, zeminden 25 cm yukarıda ve 70 cm derinlikteki platform, girişteki doğu cephesi hariç tüm önleri dolaşır. Platformun güney yönde bulunan doğu ucunda, duvara yakın yerdeki çanak yuvası ve mezar odasını üç yönde dolaşan platform, bu mezarı diğer Vasgirt kaya mezarlarından ayırır. Vasgirt V no'lu kaya mezarı: "Hançerli" Mevkisindeki kayalık kütlenin doğu cephesinde, yerden yaklaşık 7-8 m yükseklikte bulunmakta olup, mezar odasına girilememiştir. Tunceli bölgesinde literatürlere giren Mazgirt I, II, Kaleköy ve Bağın I, II kaya mezarları dışında, Vasgirt'deki beş adet kaya mezarının ilk defa tespit edilmiş olması, bölgenin Urartu yerleşim alanlarını göstermesi bakımından önemlidir.
Yeri:
Konumu ve Çevresel Özellikleri:
Tarihçe:
Araştırma ve Kazı:
Tabakalanma:
Buluntular:
Kalıntılar:
Yorum ve tarihleme:


Liste'ye