|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Girharrin / Gülharrin |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Höyük |
|
Rakım:
|
450 m |
|
Bölge:
|
Güneydoğu Anadolu |
|
İl:
|
Mardin |
|
İlçe:
|
Yeşilli |
|
Köy:
|
Ortaköy |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Yüzey Araştırması |
|
Dönem:
|
İTÇ III İTÇ II |
|
|
|
  |
|
| Yeri: Mardin il merkezinin 11 km güney-güneydoğusunda; Mardin ile Nusaybin arasındaki karayolunun hemen batısında yer alan Ortaköy (Girharrin) Köyü'nün merkezindedir [Ay 1995:27'deki harita]. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Bulunduğu ovadan 40 m yükseklikte olan höyük terasları ile birlikte; 400x300 m boyutlarında bir tepedir. Höyük konisi ise 75x70 m ölçülerindedir. Oval biçimlidir. Rijli Deresi'nin batı yakasındadır. Höyüğün girişinde bulunduğu Navala Kutte Vadisi; kuzeydoğuya doğru doğal bir geçit sağlamaktadır. Kral yolu olarak adlandırılan yolun yakınında yer almaktadır. Tepe; büyük ölçüde çevre köylüler ve defineciler tarafından tahrip edilmiştir. Höyüğün adının Gir (tepe) ve Harrin (yol) kelimelerinden türediği ileri sürülmektedir. Asur vesikalarında adı geçen Huzirina kentinin burası olduğu iddia edilmektedir. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: Mardin Müze Müdürlüğü'nün höyüğü; Girnavaz Höyüğü'nde kazı yapan ekibe haber vermesi ile 1988-89 yıllarında yoğun ve sistemli yüzey araştırması yapılmıştır. Toplananlar; Eyüp Ay tarafından değerlendirilmiştir [Ay 1993]. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanmış tescilli arkeolojik sit alanları listesinde yer almaktadır. |
| Tabakalanma: Saptanan MÖ 1- 3. binyıl malzemeleri bu dönemlerde tepede yerleşimlerin varlığına işaret etmektedir. Halaf ve Son Uruk Dönemi çanak çömlekleri de vardır. Az sayıda İslam Dönemi çanak çömlek parçaları; geç devir yerleşimine ışık tutmaktadır. |
| Buluntular: Çanak Çömlek: Höyüğün yüzeyinde metalik mal ile Ninive V malına ait çok sayıda örnek toplanmıştır. Metalik mal örnekleri çarkta üretilmiştir. Çömlekçi ustaları; arıtılmış kil hamurundan yaptıkları bu kaplarda; çark izlerini kabın yüzeyinde bilinçli olarak bırakarak kaplara doğal bir süsleme ögesi katmışlardır. Gil Harrin'de bu mal örnekleri %18'lik bir oranda temsil edilmektedir. Öğütülmüş ince bazalt katkılı; mika katkılı; ince elenmiş çok küçük kum katkılı; taşcık saman katkılı gibi alt mal grupları vardır. Grimsi yeşil banyo astarlı bir parça dışında tüm kaplar astarsız; yalındır. Bardak; kase; çömlek gibi kap tipleri ile pedastal kaide biçiminde parçalar mevcuttur [Ay 1995:şek.I/10-III/13]. Metalik kaplar; Güneydoğu ve Doğu Anadolu Bölgesi'nde Arslantepe; Oylum; Girnavaz; Harran ve Kızıltepe'nin batısında Zergan Çayı Vadisi'ndeki höyüklerde de ele geçmiştir. Bu mal türü Er Hanedan II-III dönemlerine tarihlenmektedir. Ninive V malı olarak adlandırılan mal ise tüm bulgular içinde %7 oranındadır. İnce hamurlu ve çark yapımı olan mal türünün az sayıda el yapımı olanları da vardır. Boya bezemenin yanısıra; çizi ya da yiv bezemelidir. Hamurlarına ince mika; kum; kireç zerrecikleri katılmıştır. Yüzey renklerinde yeşil; krem; yeşilimsi krem; sarımsı bej ve bejimsi krem renkler göze çarpmaktadır. Bardak; kase; sığ çanak; çömlek gibi biçimlerin varlığı izlenmektedir. Metalik malın Anadolu buluntu yerleri dışında Suriye'de de pek çok yerleşim yerinde benzerleri vardır. Girharrin'de bulunanların Er Hanedan II dönemine tarihlendiği görülmektedir [Ay 1995:24]. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: Höyüğün çanak çömlek buluntuları; yerleşmenin Kuzey Mezopotamya ve Kuzey Suriye kültür çerçevesinde yer aldığını belirlemektedir. |
