|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Uşaklı Höyük |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Höyük |
|
Rakım:
|
m |
|
Bölge:
|
İç Anadolu |
|
İl:
|
Yozgat |
|
İlçe:
|
Sorgun |
|
Köy:
|
Büyüktaşlık |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Kazı |
|
Dönem:
|
|
|
|
|
  |
|
| Yeri: Uşaklı Höyük (eski adıyla Kuşaklı), Yozgat İli, Sorgun İlçesi'nin Büyüktaşlık Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Uşaklı Höyük, Sorgun'un birkaç km batısındadır. Güneyinde Kerkenes Dağ yer alır. Yerleşme, yüksek bir tepeden ve hafif eğimli geniş bir terastan oluşmaktadır. Yerleşme yaklaşık 10 hektarlık bir alanı kaplamaktadır. Merkezde yer alan tepe ise 2 hektarlık bir alana yayılmıştır. Eğri Öz Dere'nin güney kıyısına, geniş, verimli bir düzlüğün kuzey ucuna konumlanmıştır [Mazzoni et al. 2014:253]. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: Yerleşme ilk kez 1926 yılında E. Forrer, 1927 yılında H.H. von der Osten ve P. Meriggi tarafından fark edilmiştir. İlk yüzey araştırması, Kerkenes Projesi kapsamında G.D. ve M.E.F Summers tarafından 1993-1994 yılları arasında gerçekleştirilmiştir [Mazzoni et al. 2010:109-110]. 2008 ve 2011 yılları arasında Floransa Üniversitesi'nden S. Mazzoni başkanlığında arkeolojik, topografik ve jeolojik yüzey araştırmaları yapılmış ve 2012 yılı ile birlikte yerleşmede yüzey sıyırması ve yüzey toplamasına başlanmıştır [Mazzoni et al. 2014]. Höyük, 2008 yılında Kuşaklı Höyük olarak adlandırılmış. 2011 yılından itibaren ise yayınlarda Uşaklı Höyük adı kullanılmaya başlanmıştır. |
| Tabakalanma: |
| Buluntular: Mimari: 2012 yılında gerçekleştirilen yüzey sıyırmasında kerpiç kalıntılarına rastlanmıştır [Mazzoni et al. 2014]. 2013-2015 yılları arasında ise aşağı şehir ve akropolde kazılar gerçekleştirilmiştir. Üçü terasta, biri tümsek üzerinde açılan dört kazı alanı sayesinde, höyükteki farklı yerleşme evrelerinin incelenmesi mümkün olmuştur. Bu kazı alanları A, B, C ve D olarak adlandırılmıştır. Aşağı şehirde yer alan A Alanı'nda, STÇ'ye ait (MÖ 14.-12. yüzyıl) anıtsal boyutlarda bir Hitit Tapınağı açığa çıkarılmıştır. Teras üzerinde açılan B Alanı'nda ise Geç Roma Dönemi'ne tarihlenen büyük boyutlu bir yapı tespit edilmiştir. Akropolün güney yamacındaki D Alanı'nda STÇ'ye tarihlenen Hitit Sarayı kalıntılarına ulaşılmıştır. Zirveden akropolün temeline kadar uzanan C Alanı'nda akropolün DÇ'ye ait (MÖ 8.-6. yüzyıl) sur duvarları ortaya çıkarılmıştır. Bu savunma hattı, iri taşlarla örülmüş, eğimli bir yüzey üzerinde yükselen yüksek bir siperden oluşmaktadır [http://usaklihoyuk.org/tr/kazilar, 9.2.16, 13:24]. Çanak Çömlek: Çalışmalar sonucunda çok sayıda çanak çömlek parçası bulunmuştur. Orta ve Geç Demir Çağı (Frig ve Alişar IV-V çanak çömleği olarak bilinen) boyalı çanak çömlek örnekleri, OTÇ ve STÇ'ye tarihlenen kırmızı astarlı ve açkılı mallar tanımlanabilir çanak çömlek grupları arasındadır [Mazzoni et al. 2014]. Kil: Mö 14. ve 13. yüzyıllara tarihlendirilen ve üzerinde Hititçe yazılar bulunan altı adet çivi yazısı tablet bulunmuştur [http://usaklihoyuk.org/tr/kazilar, 9.2.16, 13:24]. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: Yerleşmenin güneyinde yer alan Kerkenes Dağ, Uşaklı'nın Fırtına Tanrısı'nın kült merkezlerinden biri olan Zippalanda kenti olarak değerlendirilmesini sağlayan önemli göstergelerden biridir. Hitit Kralı'nın Zippalanda'ya olan yolculuğunu anlatan Hitit kaynaklarında bahsedilen coğrafi özellikler, Uşaklı'nın konumuyla uyuşmaktadır. Yüzey araştırmaları sonucu ele geçen geç 2. binyıl çanak çömlek parçaları, mühürlü kil ve tabletler ve kazı çalışmalarında ortaya çıkarılan Hitit Tapınağı bu düşünceyi destekler niteliktedir [Mazzoni et al. 2014:258; http://usaklihoyuk.org/tr/kazilar, 9.2.16, 13:24]. |
