©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
Horum Höyük |
|
Çizimler için tıklayın... |
Fotoğraflar için tıklayın... |
Türü:
|
Höyük |
Rakım:
|
350 m |
Bölge:
|
Güneydoğu Anadolu |
İl:
|
Gaziantep |
İlçe:
|
Nizip |
Köy:
|
Toydemir |
Araştırma Yöntemi:
|
Kazı |
Dönem:
|
Son Orta |
|
|
|
Yeri: Gaziantep İli; Nizip İlçesi'nin 15 km kadar kuzeyinde; Birecik'e 25 km mesafede; Toydemir (Acemi) Köyü'nün 1.8 km doğusunda; Fırat'ın batı kıyısında yer alır. |
Konumu ve Çevresel Özellikleri: G. Algaze başkanlığındaki yüzey araştırmaları sırasında saptanan Fırat'ın kıyısında yer alan höyüğün; çevresiyle birlikte 21 hektarlık bir alanı kapladığı belirtilmektedir; 1996 yılı kazıları sırasında yürütülen topografi çalışmaları ise höyüğün 6.4 hektarlık bir alanı kapsadığını ortaya koymuştur. |
Tarihçe: |
Araştırma ve Kazı: Chicago Üniversitesi'nin Birecik ve Kargamış Barajları suları altında kalacak yerleşme yerlerini ve kalıntılarını saptamak amacıyla G. Algaze başkanlığında yapılan 1989 yılı yüzey araştırmasında saptanmıştır [Algaze et al. 1994:30-31]. Tepede ve aşağı şehirde yapılan sistemli yüzey araştırmasında toplanan çanak çömlek parçalarına göre höyük ve çevresinin; Obeid Dönemi'nden İslam Dönemi'ne kadar yerleşim gördüğü ileri sürülmüştür. Yerleşmenin Birecik baraj suları altında kalacağının anlaşılması üzerine; baraj yapılana dek dört yıl sürecek bir kurtarma kazısının yapılması planlanmıştır. Fransız Arkeoloji Enstitüsü'nden A. Tibet ve C. Marro'nun bilimsel yönetiminde; Gaziantep Müzesi başkanlığında; 1996 yılından itibaren kazılmaktadır. Kazılar 1999 yılında sona ermiştir. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanmış tescilli arkeolojik sit alanları listesinde yer almaktadır. |
Tabakalanma: Algaze yönetimindeki yüzey toplamalarında İTÇ; İTÇ 3/OTÇ 1; Hellenistik; Roma ve İslam dönemlerine ait çanak çömlek parçalarının yanısıra; Obeid ve Uruk kültürlerine ait çanak çömlekler de ele geçmiştir. 1996 yılındaki ilk kazı mevsiminin ilk sonuçlarına göre; Horum Höyük'te en geç dönem 12-14. yüzyıla tarihlenen Ortaçağ'dır. Bunun altında Orta ve Son Tunç Çağı; en altta ise Orta ve Son Kalkolitik çağlar yer alır [Marro et al. 1997:375]. |
Buluntular: Yüzey toplamalarında bulunan Kalkolitik Çağ çanak çömlekleri; Obeid kültürünün tipik Coba kaseleri ve boyalıları ile Uruk kültürünün devrik ağızlı kaplarından oluşmaktadır. 1996 yılında başlayan kazılarda Halaf; Obeid ve Geç Uruk kültürlerine ait çanak çömlekler; karışık olarak; aynı dolgu içinde (D açmasında) bulunmuş; ancak henüz birbirleriyle olan ilişkileri ve tabakalanma sorunları tam anlamıyla anlaşılamamıştır. Çanak çömleklerle birlikte obsidiyen parçaları da ele geçmiştir. Bu dolguyu kesen büyük bir çukur içinde ise; ilk gözlemlere göre; çakmaktaşı aletler ile Amik Ovası D-F Evreleri'ne tarihlenebilecek Orta ve Son Kalkolitik Çağ'lara ait karışık çanak çömlek parçaları bulunmuştur; analizleri sürmektedir. Ele geçen boyalı parçalar Obeid boyalılarını çağrıştırmaktadır; biçim ve bezek açısından Amik D ve E Evresi çanak çömleklerine benzemektedir. Yalın mallarda bejden siyaha değişen renkler görülür; çoğunluğu bitkisel katkılıdır. Biçimsel olarak Amik E ve F ile karşılaştırılabilir [Marro et al. 1997:375]. |
Kalıntılar: |
Yorum ve tarihleme: |