|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Kalınkaya |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Höyük ve Mezarlık Alanı |
|
Rakım:
|
1150 m |
|
Bölge:
|
Karadeniz |
|
İl:
|
Çorum |
|
İlçe:
|
Alaca |
|
Köy:
|
Merkez |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Kazı |
|
Dönem:
|
|
|
|
|
  |
|
| Yeri: Çorum il merkezinin güneybatısında; Alaca İlçesi'nin kuzeybatısında; Kalınkaya Mahallesi'nin güneydoğusunda; Alacahöyük'ün 3 km kuzeydoğusundadır. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Kalınkaya; İç Anadolu Bölgesi platosunun kuzey sınırında yüksek tepeler; dar vadilerin ve kayalık terasların oluşturduğu bir yörede yer almaktadır. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: 1971-1974 yıllarında R. Temizer ve M. Akok yönetiminde kazılmıştır. Bu bilimsel kazıya çok kez olduğu gibi çevre köylülerin toprak çekmek ve define aramak amacıyla höyüğü tahrip etmeleri sebep olmuştur. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanmış tescilli arkeolojik sit alanları listesinde yer almaktadır. |
| Tabakalanma: Kazı raporlarının yayımlanmaması; höyüğün tabakalanmasını öğrenmemizi engellemiştir. Yüzey bulguları; yerleşme yerindeki ilk yerleşimin; MÖ 4. binyılın sonunda kurulduğunu göstermektedir. MÖ 3. binyıl bulguları dışında MÖ 2. binyıl çanak çömlek parçaları da ele geçmiştir. 1971 ve 1973'deki kısa kazı sezonlarında, kalkolitik'den İTÇ-OTÇ'na geçiş dönemine (yani MÖ 4. binyıldan en erken 2. binyıla kadar) ait kalıntılar açığa çıkarılmıştır. Kabaca 4 döneme ayrılabilir; en alttaki (a) Kalkolitik, daha sonraki (b) İTÇ tabakası 2 alt safhaya ayrılabiilr, diğeri (c) muhtemelen "geçiş" tabakası olarak İTÇ'dan OTÇ kültürel özelliklerine köprü oluşturmuştur. En üstteki yerleşim bölgesi kalıntıları MÖ 17. yüzyıla Eski Hitit Dönemi'ne tarihlenir [Zimmermann 2009:273]. |
| Buluntular: Mimari: Taş temel üzerine kerpiç duvarlı yapılara ait kalıntılar ele geçmiştir. Ancak bunlar gün ışığına oldukça kötü durumda çıkarılmışlardır. Kil: Pişmiş toprak hayvan figürinleri ve disk başlı yassı idol bulunmuştur. İnsan Kalıntıları ve Mezarlar: Yerleşme içinde ve yerleşme yerinin hemen bitişiğindeki sırtta içinde 72 iskeletin bulunduğu 34 mezar gün ışığına çıkarılmıştır [Angel-Bisel 1986:12]. Bunların çoğu basit toprak mezar; 13 adeti küp mezar ve bir adeti sanduka/sandık mezardır. [Özgüç 1978:35; 38 no'lu dipnot]. MÖ 3100-2300 yılları arasına (Kalkolitik Çağ ve İlk Tunç Çağı'na) tarihlenen mezarlığa ait mezarların bir kısmı; ağızları doğuya bakan küp mezarlardır. Bunların tümünün İlk Tunç Çağı'na tarihlendiği belirtilmektedir. Bazılarının ağızları kırık küp parçaları ile kapatılmıştır. Ölüler başları batıya gelecek şekilde uzatılmışlardır. Toprak mezarların bir kısmında çifte gömüt saptanmıştır. Kalınkaya Mezarlığı'nın iskeletleri; J.L. Angel ve C. Bisel tarafından ayrıntılı olarak incelenmiştir [Angel-Bisel 1986:12-30]. Bu araştırmada özellikle genetik yapıları; hastalıkları vd. araştırılmıştır. İskeletlerden beşinin bebek; onüçünün çocuk ve ellidördünün yetişkin olduğu saptanmıştır. Çoğu kötü durumdadır. Ancak altı adet yetişkine ait iskelet tamamlanabilmiştir. Ölü armağanı olarak tüm kapların yanısıra bakır/tunç güneş kursları; kamalar; bilezikler; iğneler ele geçmiştir. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: Kalınkaya kazıları; İlk Tunç Çağı yerleşmesinin açığa çıkarmaktan çok mezar buluntularına yönelmiştir. Mezar armağanlarının; Alacahöyük mezar buluntularına benzemediği ama daha küçük boyutlu ve daha basit oldukları belirtilmektedir [Yakar 1985a:202]. Yine de Alaca mezarları ile çağdaş olduğunu kabul etmek zordur. Bu konuda yorum yapılabilmesi için; ayrıntılı bir yayın henüz gerçekleşmemiştir. |
