|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Karkamış |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Höyük |
|
Rakım:
|
370 m |
|
Bölge:
|
Güneydoğu Anadolu |
|
İl:
|
Gaziantep |
|
İlçe:
|
Karkamış |
|
Köy:
|
Barak |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Kazı |
|
Dönem:
|
Son Orta |
|
|
|
  |
|
| Yeri: Gaziantep il merkezinin güneydoğusunda; Nizip İlçesi'nin yaklaşık 30 km güneyinde; Türkiye-Suriye sınırında; Barak ile Cerablus arasındadır. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Fırat Nehri'nin batı kıyısında yer alan yerleşme yeri; olasılıkla ticaret yollarının kesişme noktasında yer aldığı için önemli bir konuma sahiptir. Yerleşme yerinin yaklaşık 900x900 m boyutlarında olduğu sanılmaktadır. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: İlk olarak 1876 yılında G. Smith tarafından bilim dünyasına tanıtılan kent; 1878-81 yılları arasında Halep İngiliz elçisi P. Henderson başkanlığında; 1911-12 yıllarında D.G. Hogart; R. Cambell-Thompson; L. Woolley yönetiminde; 1914 yılında L. Woolley ve T.E. Lawrence; 1920 yılında L. Woolley başkanlığında British Museum adına kazılmıştır. Son yıllarda da G. Algaze yönetimindeki ekip tarafından tekrar ziyaret edilmiştir. Uzun bir aradan sonra, 2011 yılında N. Marchetti tarafından kazılar yeniden başlatılmıştır ve günümüzde devam etmektedir. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanmış tescilli arkeolojik sit alanları listesinde yer almaktadır. |
| Tabakalanma: Neolitik Çağ şüpheli olmakla birlikte; Kalkolitik Çağ'dan Demir Çağı'na kadar sürekli iskan gören bu yerleşme; özellikle Geç Hitit Dönemi kalıntıları ile dikkat çekmektedir. Yerleşme; en yaygın şeklini bu dönemde almıştır. Anıtsal bir şehir duvarı kenti çevrelemektedir. Tabakalanması kesinleşmemiş; alt tabakalara ancak basamaklı açmalarla inilebilmiştir. Ana toprağa kadar ulaşılamamıştır. |
| Buluntular: Mimari: Kalkolitik Çağ tabakaları; Hogarth tarafından; 1911; 1912 ve 1914 yıllarında; ancak akropolün alt yamaçlarında; tepenin doğu tarafında açılan derin sondajda; üstünden yaklaşık 20 m derinde saptanabilmiştir. Bu açıdan elle tutulur bir mimari ortaya çıkartılamamıştır. Çanak Çömlek: Alt tabakalarda bulunan Halaf çanak çömleklerinin; Karkamış'a çok yakın olan Yunus'ta bulunanlara benzediği ileri sürülmektedir. İnsan Kalıntıları: Akropolis olarak tanımlanan höyükte; geç dönem tabakalarının altında Son Kalkolitik Çağ'a tarihlenen büyük çömlek mezarlar bulunmuştur; iki tip gömütün varlığı izlenmektedir. Bunlar altta; iskeletten başka bir şey olmayan basit gömüler; üstte ise yanlarına mezar hediyesi olarak boncuk; küçük kaplar; bakır/tunç silahlar konmuş olan gömütlerdir. Kazı başkanı çömleklerin; mekanların taban altına konduğunu söylemektedir. Devrik ağızlı kaselerin bulunması; bu mezarların; Son Uruk Dönemi ile ilgili olduğu düşüncesini ortaya koymaktadır. İskeletler hakkında fazla bir bilgi yoktur. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: Yerleşme; şüpheli Orta/Son Halaf Dönemi; Son Obeid Dönemi ve Son Kalkolitik Çağ bulgularıyla; Güneydoğu Anadolu'nun en önemli Kalkolitik merkezlerinden biridir. |
