|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Kocagöz / Demirci Höyük |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Höyük |
|
Rakım:
|
145 m |
|
Bölge:
|
Karadeniz |
|
İl:
|
Sinop |
|
İlçe:
|
Merkez |
|
Köy:
|
Demirci |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Kazı |
|
Dönem:
|
|
|
|
|
  |
|
| Yeri: Aynı zamanda Demirci Höyük adıyla geçen höyük; Sinop il merkezinin yaklaşık 13 km güneyinde [Budde 1956:9]; Demirci Köyü'nün yanında; Sinop-Gerze karayolunun 2 km güneyindedir. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: 160x70 m boyutlarında oval biçimli olan höyüğün güneydoğu kesimi köy binaları ile kaplıdır. Höyük ayrıca Devlet Su İşleri tarafından su deposu yapılmak amacıyla kısmen tahrip edilmiştir. Höyük her iki tarafı vadi olan bir düzlük üzerinde; düzlüğün doğu kesiminde yer alır. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: İlk olarak 1951 yılında saptanmıştır. 1953 yılında A. Erzen ve L. Budde tarafından yönetilen kazıda; A açmasında ancak 2 m'ye kadar inilmiş ana kayaya ulaşılmadan kazı durdurulmuştur. Höyük 90'lı yılların başında M.A. Işın tarafından tekrardan incelenmiştir. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanmış tescilli arkeolojik sit alanları listesinde yer almaktadır. |
| Tabakalanma: Kazılar sonucunda birbirlerinden kalın kil tabakası ile ayrılan ve yangın geçirmiş 3 tabaka saptanmıştır. Ayrıca 4. tabakaya rastlanmış fakat detaylı olarak incelenmeden kazı sona ermiştir. |
| Buluntular: Mimari: Mimari olarak her üç tabakada da sıkıştırılmış kilden tabanlara ve ocaklara rastlanılmıştır. Olasılıkla yapılar ahşaptandır. 1 ve 2. tabakadaki ocaklar oval biçimlidir. Bunlar birbirlerine çamur harçla birleştirilen küçük taşlardan yapılmıştır. Üçüncü tabakada ise ocak şekilleri değişmekte; köşeli biçime dönüşmektedir. Bunlar kırmızı renkli kilden yapılmıştır. Çanak Çömlek: Üstteki ilk üç tabakada el yapımı; siyah; kahverengi; gri; sarı ve kırmızı yüzey renkli; genellikle açkılı mallardan parçalar ve tüm kaplar bulunmuştur. Bazı parçaların; içi beyaz dolgulu oyuk/çizi bezeme ile süslenmiştir. Bazılarında balık kılçığı ve çıkıntı süslerde vardır. Bezemeli parçalar ilk iki tabakada daha çoktur. İkinci tabakanın malları daha kabadır. İlk tabakada kahverengi; açık kahverengi ve astarlı kaplar vardır. Üçüncü tabakaya kırmızı yüzey renkli açkılı malın hakim olduğu bildirilmektedir. En alttaki dördüncü tabakada ise çok iyi pişirilmiş yine çizi bezemeli siyah açkılı kaplar ortaya çıkmıştır. Geniş ağızlı kaplar; keskin profilli kaplar; küre biçimli vazolar; kaideli ve kaidesiz kaseler görülmektedir. Az sayıda küplerde vardır. Höyüğün İTÇ yerleşimlerinde ele geçen; küçük kupalar Işın tarafından ayrıntılı olarak incelenmiştir. Bunlar meme şeklinde; sivri dipli uzin; sivri dipli; düz dipli kupalar olarak 4 tipte toplanmaktadır [Işın 1991:177]. 1. tipin süt gibi sıvı gıdaları için kullanıldığı; 3-4 tiplerin belki depasların öncüsü olduğu ileri sürülmektedir. Dönmez İTÇ I'e ait çanak ve mutfak kapları bulunmuştur. Kil: İdoller; ağırşak ve tezgah ağırlıkları görülmektedir. Sürtme Taş: Öğütme taşları ile taş aletler yoğun tahıl üretiminin varlığını göstermektedir. Kemik/Boynuz: Az sayıda bız ortaya çıkmıştır. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: Kocagöz Höyük Karadeniz Bölgesi'ndeki en önemli yerleşmelerden biridir. Erzen; buluntuları Troya I-II ve Yortan Kültürü ile karşılaştırmıştır [Erzen 1956:72]. 1956 yılında Kocagöz Höyük buluntularını inceleyen Burney; bulguları Son Kalkolitik Çağ'a tarihlemiştir. W. Orthmann ise İTÇ kültürleri içinde incelemiştir. Yakın zamanda yapılan araştırmalar höyüğün alt katlarının İTÇ'ndan ziyade Son Kalkolitik Çağ içinde düşünülmesinin daha doğru olacağını göstermiştir. |
