|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Oymaağaç Mezarlığı |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Mezarlık Alanı |
|
Rakım:
|
965 m |
|
Bölge:
|
Karadeniz |
|
İl:
|
Amasya |
|
İlçe:
|
Merkez |
|
Köy:
|
Oymaağaç |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Yüzey Araştırması |
|
Dönem:
|
İTÇ III |
|
|
|
  |
|
| Yeri: Çorum'un kuzeydoğusunda; Oymaağaç Köyü'nün yaklaşık 1.5 km kuzeydoğusundadır. Köye; Çorum-Merzifon karayolunun 30 km'sinden doğuya doğru sapılarak; Karaşart; Pınarbaşı; Emert köyleri üzerinden gidilmektedir. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Bu mezarlık alanı hakkında bilgilerimiz yok denecek kadar azdır. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: Oymaağaç ismi; defineciler tarafından yağmalanan mezarlık buluntularının Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi; İstanbul Arkeoloji Müzesi; Amasya Müzesi ve Tokat Müzesi'ne satılması ile ortaya çıkmıştır. Bu buluntuları T. Özgüç yayınlanmıştır. T. Özgüç; yayınladığı maden bulguların çoğunluğunun Oymaağaç'dan; bir kısmının da Göller Mezarlığı'ndan geldiğini tahmin etmektedir. |
| Tabakalanma: |
| Buluntular: İnsan Kalıntıları ve Mezarlar: Bu mezarlığında; Göller Köyü mezarlığı gibi küp mezar tarzında gömüte sahip olduğu tahmin edilmektedir. Gömüt Armağanları: Mezarlarda hem silah hem de aletlerin ele geçtiği anlaşılmaktadır. Amasya Müzesi'ndeki mızrak uçları; Karadeniz Bölgesi'ne has bir tiptendir. Sap dilinin ucu kıvrıktır. Oldukça geniş omuzlu olan namluda ortada omurga yer alır. Sapın bağlanması için üzerinde iki bağlama deliği bulunmaktadır [Özgüç 1978:şek.72-75]. Ateş çubuğu şeklinde olan mızrak ucu da ele geçmiştir. Sap dillerinin üstünde perçin deliği olan kama tiplerinde namlu kabaca üçgen biçimlidir. Bir örnekte; omuzlar yüksektir. Ucu kırık bir kılıç namlusu yine yöredeki İTÇ'nın uzun namlulu kılıcı tipindedir. Boyut olarak birbirinin eşi olmayan iki çalparada kalın saplarının yukarı kısımları boğumludur. Kenarları bilinçli olarak kıvrılmıştır. Başları dik ve yatay yivlerle süslü uzun iğneler ele geçmiştir. Birinin başında kakma delikleri yer almaktadır. Diğerleri gibi bakır/tunçdan yapılmış baltalar biçimsel olarak birbirilerine benzemektedir. Kıvrık namlulu çekiç baltaların çok güzel örneklerinin Oymaağaç Mezarlığı'ndan geldiği sanılmaktadır. Bir baltanın ense kısmı kıvrıktır [Özgüç 1980:lev.XIV/4]. Mahmatlar'ın küçük baltalarının benzerleri de vardır. 1971 yılında İstanbul Arkeoloji Müzesi tarafından satın alınan iki boğalı güneş kursunun da burada bulunduğu yorumlanmaktadır [Özgüç 1980:lev.II-IV]. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: Oymaağaç Mezarlığı'nın mezarları yok edilmiş; gömüt armağanları dağıtılmış; bunların çoğu özel koleksiyon sahiplerine; antikacılara; çok azı da müzelere satılmıştır. Müzelerde bulunan bu eserlerin tümünün Oymaağaç'dan gelip gelmediği de bilinmemektedir. İçlerinde altın ve gümüşten olan buluntuların olasılıkla yurt dışına kaçırıldığı tahmin edilebilir. Kuzey Anadolu'daki diğer İTÇ mezarlıklarının kral/prens/yönetici mezarlarında olduğu gibi halk mezarlarına da kişilerin özel eşyaları olan maden silah ve alet; çalpara; güneş kursu gibi buluntular ve ölenin yakınları tarafından armağan edilen model nesnelerin gömüt armağanı olarak konduğu anlaşılmıştır. Bu mezarlıkların tarihlenmesine dayanarak Oymaağaç'da İTÇ III. evreye konmaktadır. |
