|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Pirot Höyük |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Höyük |
|
Rakım:
|
663 m |
|
Bölge:
|
Doğu Anadolu |
|
İl:
|
Malatya |
|
İlçe:
|
Kale |
|
Köy:
|
Kıyıcak |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Kazı |
|
Dönem:
|
İTÇ III |
|
|
|
  |
|
| Yeri: Malatya'nın yaklaşık 42 km doğusunda; Kale Nahiyesi'ne bağlı Kıyıcak (Pirot/Pirut) Köyü'nün olduğu yerdeydi. Karakaya Baraj göl suları altında kalmıştır. İkiz Höyük adıyla da bilinmektedir. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Baraj yapılmadan önce Fırat Nehri'nin güney kıyısında yer alan höyük; biri doğuda diğeri batıda olmak üzere çift konik görünümlüydü. 1981 yılında batı tepesinde yapılan kazıda kültür toprağının bulunamayışı bu tepenin höyük olmadığını göstermektedir. Doğu tepesi ise dik ve söbe biçimli olup; 140x95 m boyutunda 25 m yüksekliğindeydi [Karaca 1981:110]. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: H. H.von der Osten [von der Osten 1929:99]; K. Kökten [Kökten 1947:şek.77]; P. Meriggi [Meriggi 1962:268]; 1975 yılında Aşağı Fırat Havzası'ndaki araştırmaları sırasında Ü. Serdaroğlu [Serdaroğlu 1977:16-17] ve 1977 yılında M. Özdoğan [Özdoğan 1977:55] gibi bilim adamlarınca araştırılan bu yerleşme yeri; 1978; 1980-83 yıllarında ise Ö. Karaca yönetiminde kazılmıştır. |
| Tabakalanma: Hafir; doğu tepesinde saptanan XII. tabakadan; I-II. tabakaları Ortaçağ/Bizans Dönemi'ne; III. tabakayı Demir Çağı'na; IV ve V. tabakaları MÖ 2. binyıla; VI-X. tabakaları ise evre ayırımı yapmadan İlk Tunç Çağı'na tarihlemektedir. İçlerinde VI. tabaka İTÇ III evrenin son safhasına konmaktadır [Özgen 1985:39]. XI ve XII Son Kalkolitik Çağ'a tarihlenmektedir. |
| Buluntular: Mimari: İTÇ yerleşmeleri ancak tepenin yamacında teraslama yöntemi ile kazılmıştır. C-D/10 karesinde VI. tabakaya ait kerpiç bir yapı ortaya çıkmıştır. VII. tabakada sıkıştırılmış toprak taban ile iki ocak bulunmuştur. Ocakların önce kum zemin üzerine çanak çömlek parçalarının dizilmesi onun da üstüne ince arıtılmış kil sıvanması tekniği ile yapıldığı gözlenmektedir. VIII-X tabakalarda yangın izleri; X. tabakada yine kerpiç duvarlı bir yapı bulunmuştur. VIII. tabakada bir yapının içinde kil seki; XI. tabakada; bir mekan ocak ve fırın kalıntısı vardır. Çanak Çömlek: Karaz malı tüm İTÇ tabakalarında mevcuttur. VI. tabakada yeşilimsi bej veya pembemsi bej astar üzerine koyu kahve; siyah boya bezekli çanak çömlekler bulunmuştur [Karaca 1985:39]. VII. tabakada gri renk hamurlu; çark yapımı; Akad malı adı verilen maldan örnekler ile açık bej astar üzerine kahverengi boya bezekli kaplar vardır. VIII. tabakada üstteki tabakanın devamı gibidir. Boyalı mal örnekleri %10 kadardır. IX. tabakada sarımsı bej renkli çanak çömlek vardır. Az sayıda sarımsı ve pembemsi bej astar üzerine boya bezekli parçalar mevcuttur. X tabakada boyalı parçalar kesilir. XI. tabakada ele geçen saklı astar bezemeli mal; Karaz malı ve saman yüzlü mal örnekleri olasılıkla bu tabakanın Son Kalkolitik Çağ-İlk Tunç Çağı I. geçiş evresine tarihlenebileceğini göstermektedir [Karaca 1983:72]. Kil: XI. tabakada ön yüzünde şematik insan yüzü işlenmiş kutsal ocak parçası bulunmuştur. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: Pirot'un ancak küçük alanda açılan İTÇ tabakalarının; Doğu Anadolu arkeolojisine katkısı azdır. |
