|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Sakçagözü Mağarası |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Mağara |
|
Rakım:
|
750 m |
|
Bölge:
|
Akdeniz |
|
İl:
|
Gaziantep |
|
İlçe:
|
Nurdağı |
|
Köy:
|
Sakçagözü |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Kazı |
|
Dönem:
|
Orta |
|
|
|
  |
|
| Yeri: Gaziantep il merkezinin batı-kuzeybatısında; Sakçagöz'ün (eski Keferdiz) 250 m doğusunda; ilçe merkezinden mezarlığa doğru giden yol üzerindeki bir dizi mağaradan biridir. Günümüzde olasılıkla modern yerleşmenin içinde kalmıştır. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Mağara kazısını gerçekleştiren bilim adamları; burası için genellikle mağara deyimini kullanırken bir yerde kaya sığınağı olarak tanımlanmaktadır. Boyutları konusunda bilgi verilmemektedir. 1994 yılında Garrard tarafından gerçekleştirilen yüzey araştırmasında; çevrede daha 13 adet mağaranın var olduğu bildirilmektedir. Bu mağaralarda ve önlerinde Neolitik Çağ ve geç devirleri ait çanak çömlek toplanmıştır. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: Sakçagözü olarak adlandırılan; ama gerçekte böyle bir ismi olmayan mağarada; 1949 yılında yapılan kazıda; J. Waechter; S. Göğüş ve V. Seton-Williams çalışmıştır. Biri etekte; biri iç kısmında; biri de ortasında olmak üzere üç açma açılmıştır. |
| Tabakalanma: Üç açmada da aynı tabakalanma saptanmıştır. Günümüz tabanından 150 cm derinde ana kayanın ortaya çıktığı ve mağaranın içindeki toprak dolgusunun açık kahverengi olduğu bildirilmektedir. Kazıda çanak çömlek bulguların değerlendirilmesine göre; Kalkolitik Çağ ve MÖ 2. bin yıla tarihlenen iki tabakanın var olduğu iddia edilmektedir. Buna karşın; özellikle yontma taş endüstrisinin bazı örneklerinden burada; olasılıkla en altta; Neolitik Çağ yerleşmesinin de var olduğu kabul edilmektedir [Harmankaya et al. 1997:Sakçagözü]. |
| Buluntular: Çanak Çömlek: Mağaranın içinde; altta; boyalı çanak çömlek parçaları ele geçmiştir. Bunlar Obeid Kültürü öğeleri taşıyan parçalardır. El yapımı; devetüyü; kahverengi hamurlu; tuğla renginde yüzeyleri olan maldır. Üzerleri siyah; kırmızı; çukulata kahverengisi boyadan şevronlar; rozet motifi; devamlı dalgalı çizgiler; ağ motifi gibi motiflerle süslenmiştir. Bu boyalı kapların dik ağızlı kaseler; boyunlu çömlekler; dışa dönük dudaklı çömlekler olduğu görülmektedir. Ayrıca kaba mutfak malları; yalın mal gibi gene Obeid kültürü yerleşmelerinde görülenlere benzeyen mal gruplarından da parçalar mevcuttur. Yontma Taş: Hammadde olarak büyük oranda çakmaktaşı; az oranda obsidiyen kullanılmıştır. Ok uçları; ön kazıyıcılar; kalemler; deliciler; sırtlı dilgiler; orak-bıçaklar gibi silah ve aletlerin yanısıra; bunların elde edildiği dilgi ve yonga çekirdekleri de bulunmuştur. Sürtme Taş: Yassı balta; boncuk ve disklerin hangi tabakadan geldiği belirtilmemektedir. Tipolojik özellikleri açısından bunların; Kalkolitik Çağ'a ait olup olmadıkları belli değildir. Hayvan Kalıntıları: Koyun; keçi; domuz kemikleri; burada yaşayan topluluğun hayvanları sürüye aldığını göstermektedir. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: Bu mağaranın en ilginç özelliği; yıllar sonra aynı yörede araştırma yapan ekip tarafından; mağara içinde herhangi bir çukur saptanamamış olmasıdır. Olasılıkla Garrard'ın bulduğu SAK 7 adlı mağara; tabanında ele geçen bulguların tarihlenmesinden dolayı; daha önce kazısı yapılmış mağaradır. |
