|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Tell Açana / Alalakh |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Höyük |
|
Rakım:
|
160 m |
|
Bölge:
|
Akdeniz |
|
İl:
|
Hatay |
|
İlçe:
|
Reyhanlı |
|
Köy:
|
Tayfursökmen |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Kazı |
|
Dönem:
|
Çanak Çömlekli |
|
|
|
  |
|
| Yeri: Hatay il merkezinin kuzeydoğusunda; Amik Ovası'nın doğusunda; Türkiye-Suriye sınırında; Reyhanlı İlçesi'nin güneybatısında; Varışlı Köyü'nün kuzeybatısında; Tayfursökmen Köyü'ne yaklaşık 3 km mesafede yer almaktadır. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Asi (Orontes) nehrinin kenarında yer alan ve Antik adı Alalakh olan Tell Açana Höyüğü yörenin önemli ve oldukça büyük bir höyüğüdür. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: Amik Ovası'nın bu önemli höyüğünde; 1937-39 ve 1946-49 yıllarında L. Woolley yönetiminde yapılan kazılar; 1978 yılından itibaren J. Matthers tarafından yeniden başlatılmıştır. 1936 yılında; Amik Ovası'nda; Chicago Üniversitesi Doğu Bilimleri Enstitüsü adına yapılan yüzey araştırmasında; 136 no'lu buluntu yeri olarak belirtilmiştir. Höyüğün alt tabakalarına; ancak 13-15/L-K karelerinde; "Yarim-Lim Sarayı" olarak anılan büyük binanın güneyindeki geniş alanda çukur açma olarak nitelendirilen açmada (üstte 13x25 m boyutlarında) ulaşılmıştır. Tell Açana'daki son dönem kazılar 2000 yılında başlamıştır. A. Yener başkanlığında sürdürülen kazı çalışmaları Woolley tarafından kazılmamış alanlarda devam ettirilmektedir. Çalışmalar şimdilik OTÇ; GTÇ ve Erken Demir Çağı tabakaları nda yoğunlaşmıştır. 2009 yılı kazı çalışmaları A. Yener tarafından 2 Temmuz-9 Eylül 2009 tarihlerinde toplam 8 açmada sürdürülmüştür. Höyüğün farklı alanlarında gerçekleştirilen stratigrafik incelemelerin yanı sıra Amik Ovası yüzey araştırmaları ve jeo-arkeolojik araştırmaları da gerçekleştirilmiştir. Sistematik olarak 2006 yılından itibaren saraylar bölgesinde yürütülen kazı çalışmalarına bir tanesi yeni olmak üzere toplam dört açmada devam edilmiştir. Woolley sistemine göre I. tabakadan X. tabakaya kadar olan ve OrtaTunç I -Geç Tunç II arası dönemleri ve Yarım Lim-Idrimi hanedanlıklarını kapsayan arkeolojik yapı katlarının yeniden incelenmesi amacına devam edilmiştir. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanmış tescilli arkeolojik sit alanları listesinde yer almaktadır. |
| Tabakalanma: Mezopotamya-Anadolu arasında bulunan bu yerleşme yeri; Woolley'in kazılarında tespit edilen 17 tabakası ile; gerek tarihöncesi gerek tarihi çağlarda bölgeler arasındaki kültür etkileşimini vermesi açısından dikkat çekmektedir. Amik Ovası'nın özellikle geç devirlerinin kronolojisi bakımından da önem taşımaktadır. Kazılarda Neolitik Çağ tabakalarına ulaşılmamıştır. |
| Buluntular: Mellaart'a göre höyüğün eteklerinde Koyu Yüzlü Açkılı maldan çanak çömlek parçaları bulunmuştur. ASPRO'da ise bu yerleşme yeri; kendi kültür sıralamaları içinde 5-6 grubu içinde değerlendirilmektedir [Hours et al. 1994:64]. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: Neolitik Çağ yerleşme yerleri içinde şüphe ile gösterilecek bir yerdir. Kazılarında ancak bu çağa ait tabakalara varıldığında kesin bir yorum yapmak mümkün olacaktır. Yüzeyde bulunan Koyu Yüzlü Açkılı mal parçaları ile kesin yorum yapmak olanaksızdır. Braidwood ise; kazı yapıldığı için yüzeyinden toplama yapmamıştır [Braidwood 1937:34]. |
