|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Tepecik / Makaraz Tepe |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Höyük |
|
Rakım:
|
890 m |
|
Bölge:
|
Doğu Anadolu |
|
İl:
|
Elazığ |
|
İlçe:
|
Merkez |
|
Köy:
|
Tepecik |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Kazı |
|
Dönem:
|
Çanak Çömlekli |
|
|
|
  |
|
| Yeri: Elazığ il merkezinin yaklaşık 31 km doğusunda; günümüzde Keban Barajı göl suları altında kalmış olan Altınova'da; aynı adlı köyün hemen yanında; güneybatısındadır. Kodu 0 54 / 2. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Altınova'nın kuzeydoğu kısmında yer alan Tepecik Höyüğü'nün esas ismi Makaraz Tepe'dir. En yakın köyden adını alan höyük; arkeolojik metinlerde daha çok Tepecik olarak anılmaktadır. 16-17 m yüksekliğinde 200 m çapında düz tepeli teraslı; geniş dipli; orta boy bir höyüktür. Eski adı Ulu Ova olan Altınova'yı sulayan Heringet Çayı'nın eski menderesinin höyüğün yakınından geçtiği tahmin edilmektedir. Güneydoğusundaki su kaynağı burayı iskan edenlerin su ihtiyacını karşılamıştır. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: 1967 yılında R. Whallon ve S. Kantman yönetiminde; Keban Projesi çerçevesi içinde gerçekleştirilen yüzey araştırmasında 0 54-2 kod numarası verilerek bir kez daha belgelenen höyükte yapılan sistematik toplamada Kalkolitik Çağ; İTÇ; MÖ 2. bin yıl; Demir Çağ ve Ortaçağ malzemesi bulunmuştur [Whallon 1979:182-187; şek.81-85]. 1968-74 yılları arasında İstanbul Üniversitesi öğretim üyelerinden U. Esin'in yönetiminde; baraj göl suyu gelene kadar; 7 mevsim kazılmıştır. Baraj altında kalan birçok yerleşme gibi; Tepecik yerleşmesi de Anadolu arkeolojisine katkılarının yanı sıra; bazı problemleri çözemeden yok olmuştur. |
| Tabakalanma: Tepecik Höyüğü; Son Neolitik Çağ'dan (?) Demir Çağı'nın sonuna kadar yerleşmeye sahne olmuştur. Ortaçağ'da ise mezarlık alanı olarak kullanılmıştır. Neolitik Çağ bulguları; höyüğün doğu kesiminde; kesitin altında açılan 8 O açmasının en altındaki tabakalarda bulunmuştur. Üst tabakalarda 5x5 m boyutlarında açılan bu açma; altta 2x2 m boyutlarına indirilmiştir. Bu açmanın kendi tabakalanmasında; 25. yapı katı/kültür toprağından itibaren; "Koyu Renkli Açkılı" mal örnekleri çoğalmaya başlamış; 26. kültür toprağında Tarsus Gözlükule yerleşmesinde ele geçirilen İnce Siyah Açkılı mal ve Açık Renkli Kum Katkılı mal benzeri çanak çömlek parçaları ortaya çıkmaya başlamıştır. Bunların yanısıra Amik Ovası A ve B evrelerinde görülen Koyu Yüzlü Açkılı mal ve Üstü Baskı Bezekli mal grubu örnekleri daha ağır basmaktadır. Daha altta ana toprağa ulaşılmıştır. |
| Buluntular: Çanak Çömlek: Tepecik Höyüğü'nün en altında; Elazığ yöresinin Koyu Yüzlü Açkılı mal örnekleri ile Üstü Bezekli mal örnekleri ele geçmiştir. Hayvan Kalıntıları: Neolitik Çağ'dan itibaren evcilleştirilmiş köpek; koyun; keçi; sığır ve domuzun varlığı saptanmıştır. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: Tepecik yerleşmesinde; 8 O derinlik sondajındaki buluntuların yardımıyla; höyüğün en eski yerleşmesinin Son Neolitik Çağ'da olduğu ortaya konmaktadır. Bu en alt tabakada; taşınmış; yuvarlanmış çanak çömlek parçaları ele geçmiştir. Olasılıkla Son Neolitik höyüğün yamaçları kazılmıştır. Esas yerleşmenin; bugünkü höyüğün güneydoğu kısmında olduğu; tabaka akıntılarına bakılarak yorumlanmaktadır. Bu açıdan mimari kalıntılar da bulunamamıştır. Altınova'nın çukurluk alanında; Pleistosen Dönemi'nde var olduğu kabul edilen gölün; Holosen Dönemi'nde çekilmesiyle; tarıma uygun verimli toprakların ortaya çıkması; özellikle pınar yakınlarındaki alanlarda köylerin kurulmasına yol açmıştır. Tepecik'in Son Neolitik Çağ köyü de olasılıkla bu şekilde kurulmuştur. Su kaynağının büyük bir nüfusa yetecek olması; buranın daha sonraki çağlarda da yerleşme yeri olarak kullanılmasına yol açmıştır. |
