|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Tilmen Höyük |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Höyük |
|
Rakım:
|
863 m |
|
Bölge:
|
Akdeniz |
|
İl:
|
Gaziantep |
|
İlçe:
|
İslahiye |
|
Köy:
|
Bostanağa |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Kazı |
|
Dönem:
|
Orta |
|
|
|
  |
|
| Yeri: Gaziantep İli; İslahiye İlçesi'nin 10 km kadar doğusundadır. Bostanağa Köyü'nün 1.800 m güneyinde; Islahiye'den doğuya giden yolun kuzey tarafındadır. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Karasu Irmağı'nın kollarıyla çevrili bir arazide; şu an kurutulmuş bir bataklıkta yer alan Tilmen Höyük 225 m çapında; 21 m yüksekliğindedir. Esas biçiminin 245 m çapında dairemsi olduğu; zamanla merkezi kısmın bir dil biçiminde batıya doğru genişleyerek; oval biçimi aldığı bildirilmektedir. Ortaya çıkan bu dilin uzunluğu 200; genişliği ise ortalama 125 m kadardır [Alkım 1964:169]. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: 1958-72 yılları arasında; zaman zaman ara verilerek kazılmıştır. Kazı; İstanbul Üniversitesi; Türk Tarih Kurumu ve Kültür Bakanlığı adına U.B. Alkım yönetiminde gerçekleşmiştir. Tilmen Höyüğün özellikle ilk tabakaları oldukça geniş bir alanda açılmıştır. Tepenin üstündeki ilk açmada; üstten itibaren sırayla Demir Çağı; Orta-Son Tunç Çağı ve İlk Tunç Çağı tabakaları gün ışığına çıkmıştır. Buna karşılık MÖ 2. bin öncesi tabakalara; ancak MÖ 2. bin yıl sarayının dış avlusunda 1962 yılında açılabilen D açması ile ulaşılmıştır. Bu derin sondaj başlangıçta büyük; altta küçük bir alanda olduğundan özellikle mimari kalıntılar pek bulunamamıştır. Ana toprağa inilmiştir. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanmış tescilli arkeolojik sit alanları listesinde yer almaktadır. |
| Tabakalanma: Tilmen Höyük tabakalanması hafirlerince şöyle önerilmektedir: Ia-Ib: Demir Çağı II: Orta ve Son Tunç Çağı III: İlk Tunç Çağı IV: Kalkolitik Çağ Ana toprak [Duru 1987d:38]. |
| Buluntular: Mimari: Derinlik sondajında IVa tabakasında sıkıştırılmış bir toprak taban; güneşte kurutulmuş büyük kerpiç tuğla parçaları; mimari ile ilgili ele geçen buluntulardandır. IVb'de de aynı şekilde sıkıştırılmış toprak taban ve kerpiç parçalar bulunmuş; bunların tümünün yangın geçirmiş olduğu görülmüştür. En alttaki IVc'de ortaya çıkartılan tabanı ise yeşilimsi renktedir [Alkım (H) 1973:23; Alkım 1970b:32]. Çanak Çömlek: Höyüğün stratigrafisini saptamak; yerleşme tarihini belirlemek amacıyla; höyük zirvesinin kuzeybatısında gerçekleştirilen deneme kazısında; IV. katta Kalkolitik Çağ kültür katları ortaya çıkartılmıştır. Orta Tunç Çağı sarayının avlusundaki derinlik sondajında ise; III. katın en alt seviyelerinde Obeid çanak çömleğinin sayıca arttığı; IV ile birlikte kültürel bir farklılık gözlemlendiği bildirilmektedir. Çanak çömlekte portakal renkli parlak malların ortadan kalktığı ve yeni; boyalı bir mal grubunun ortaya çıktığı görülür. Boyalı çanak çömleklerde yerel Obeid parçaları çoğunluktadır [Alkım 1962:456; 1969b:289; Alkım (H) 1973:23]. Yontma Taş: IV. katta çanak çömleğin yanısıra çakmaktaşı aletler bulunmuştur. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: Tilmen Höyük Kalkolitik kültürü; çanak çömlek özelliklerine göre Sakçagözü ve Yumuktepe ile karşılaştırılmaktadır [Alkım 1962:456]. |
