|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Yağlık / Yağlak |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Mağara |
|
Rakım:
|
1000 m |
|
Bölge:
|
Akdeniz |
|
İl:
|
Kahramanmaraş |
|
İlçe:
|
Merkez |
|
Köy:
|
Döngel |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Kazı |
|
Dönem:
|
Çanak Çömlekli |
|
|
|
  |
|
| Yeri: Kahramanmaraş il merkezinin kuşuçumu 38 km kuzeybatısındaki Döngel Köyü'nün doğusunda yer alan mağaraya 800 m'lik tırmanışla ulaşılmaktadır. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Yağlık Mağarası çevresindeki Keleblik (Güvercinlik); Develik; Örülü; Direkli; Orta mağaraları; Yassıkarınca; Tütünlü; İsli mağaraları gibi yüksek kayalık ve derin vadilerle kaplı bir alanda yer almaktadır. Çevre karstik bir arazidir. Mağaranın ağzı güneydoğuya bakmaktadır. Kuzeyden gelen soğuk rüzgarların dağlarla kesilmesi yüzünden kış aylarında yumuşak bir iklime sahip olduğu söylenmektedir. Mağara ağzı 10 m genişliğinde ve 5 m yüksekliğindedir. Mağaranın olasılıkla yerel ismi bazı kaynaklarda Yağlık bazı kaynaklarda Yağlak olarak geçmektedir. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: Yağlık Mağarası 1959 yılında Kılıç Kökten tarafından ziyaret edilmiştir. Kökten mağaranın içinde; tam neresinde olduğunu bildirmediği; 3x4 m boyutlarında bir deneme açması açmıştır. Mağaranın içindeki dolgu kalınlığının 4 m olduğu söylenmektedir (?). Kökten bu kazısı sonucunda; mağaranın günümüzdeki tabanından 110 cm derinliğe kadar siyah renkte; killi ve gübreli gevşek bir toprak ile karşılaşmıştır. Bu tabakanın buluntuları karışıktır. Bu tabakanın altında 100 cm kalınlığındaki ikinci tabakada ise Kökten'e göre Neolitik Çağ'a tarihlenebilecek çanak çömlek kırıkları görülmektedir. Dipte kalan ve 66 cm kalınlığında olan üçüncü tabakada ise çanak çömlek parçalarının kaybolduğu; onların yerine sileksten yapılmış mikrolitli tipik Aurignacien aletlerin bulunduğu bildirilmektedir. Kökten mağaranın içinde gerçekleştirdiği bu kazıda anakayaya ulaşıp ulaşmadığını anlatmamaktadır. Kökten 1960-61 yıllarında ise bölgede yeni bir çalışma yaptığından bahsetmekle beraber; ayrıntılı başka bir bilgi vermemektedir. Yağlak Mağarası'nın Üst Paleolitik ve Neolitik tabakaları arasında Karain ve Öküzin'deki gibi geçit bir seviyeye rastlanmamış olduğu bu yeni çalışmasında kesinleşmiştir. |
| Tabakalanma: Kökten'in tamamiyle kişisel gayretleri ile açılan bu açmada; en üstte 110 cm kalınlığında siyah renkte; killi ve gübreli; içinden karışık malzeme çıkan gevşek bir toprak katmanı ile karşılaşılmıştır. Kökten'in karışık malzemeden neyi kastettiği anlaşılamamaktadır. Bu tabakanın altında ise Neolitik Çağ olarak nitelendirilen tabaka gelmektedir. En altta ise 66 cm kalınlığında; olasılıkla Geç Üst Paleolitik Çağ - Epipaleolitik Çağ geçişli bir tabakanın var olduğu sanılmaktadır [Harmankaya-Tanındı 1996:Yağlık/Yağlak]. Mağaranın 4 m kalınlığında bir dolguya sahip olduğu söylenmekteyse de; sondajda; 270 cm kalınlığında dolgudan bahsedilmektedir. Sondajda ana kayaya ulaşılıp ulaşılmadığı da bildirilmemektedir. |
| Buluntular: Kökten tarafından Neolitik Çağ çanak çömlekleri olduğu söylenen parçalar hakkında hiçbir bilgi verilmemektedir. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: Türkiye'nin araştırılmamış yörelerinden biri olan Döngel Köyü çevresinde; sistemli bir araştırma yapılması gerekmektedir. Özellikle dağlar arasında kalan dar vadiler; büyük olasılıkla İlk Üretimciliğe Geçiş Evresi'nde; yoğun avcı toplayıcı topluluklar için cazip bir alan oluşturmuştur. |
