|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Beşik - Sivritepe |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Düz Yerleşme |
|
Rakım:
|
100 m |
|
Bölge:
|
Marmara |
|
İl:
|
Çanakkale |
|
İlçe:
|
Gelibolu |
|
Köy:
|
Yeniköy |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Kazı |
|
Dönem:
|
Son |
|
|
|
  |
|
| Yeri: Çannakkale il merkezinin güneybatısında; Yeniköy'ün yaklaşık 2.1 km güney-güneybatısında; Beşike Burnu'nun az kuzeydoğusunda; sivri biçimli bir tepe olan tümülüsün altında uzanmaktadır. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Koca Liman (Beşike Limanı) Koyu'nu kuzeyden sınırlayan Beşike Burnu; yuvarlak bir çıkıntı şeklinde; Ege Denizi'ne doğru bir uzantı teşkil etmektedir. Uzun yıllar Beşiktepe olarak bilinen ve yapılan kazı sonucunda Hellenistik Dönem tümülüsü olduğu anlaşılan tepe; kısmen höyük; kısmen kireçtaşından doğal bir kayanın üzerinde; alttaki yükselti ile beraber denizden 18 m yüksekliktedir. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: Özellikle Troya ile ilgili yayınlarda defalarca adı geçen ve Troya savaşının kahramanlarından birinin mezar anıtı olarak tanıtılan tümülüs; önce 19. yüzyılın sonunda Schliemann; daha sonra de 1924 yılında W. Dörpfeld tarafından kazılmıştır. Schliemann'ın tümülüsteki mezar odasını açmayı planlayan kazısı bir tünel şeklinde gelişmiştir. 1983 yılından itibaren M. Korfmann'ın başkanlığında yapılan bilimsel kazı; Beşik Yassı Tepe ve Beşik Mezarlık kazıları ile beraber; 1987 yılına kadar sürmüştür. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanmış tescilli arkeolojik sit alanları listesinde yer almaktadır. |
| Tabakalanma: Tümülüsün bulunduğu yerdeki ana kayanın (olasılıkla ilk yerleşmenin olduğu zaman Beşike Koyu'nun kuzey kıyısında) kuzeydoğu ve doğu kısımlarına küçük bir köy kurulmuştur. Bu köy kalıntıları; daha sonra üstte yapılan mezar tepesinin hafriyatı yüzünden büyük ölçüde yok edilmiş ve günümüze ancak; 10 ila 60 cm kalınlıkta bir kültür dolgusu ile gelebilmiştir. Bu açıdan tabakalanmasını saptamak olanaksızdır. |
| Buluntular: Mimari: Belirgin bir plan veren mimari ele geçmemiştir. Çanak Çömlek: Gerek Schliemann'ın gerek Korfmann'ın yönettiği kazılar sonucunda olasılıkla bir balıkçı köyü yerleşmesine ait çok sayıda çanak çömlek parçası toplanmıştır. Schliemann'ın topladığı çanak çömlekler W. Lamb tarafından incelenmiştir [Lamb 1932:124-129]. El yapımı; kahverengi; siyah ve sarımsı yüzey renginde; açkılı mala ait çanak çömlekler vardır. Boya bezeme; çizi ve açkı bezeme gibi bezeme teknikleri görülür. Korfmann'ın kazısında ise; açkı bezemeli çanak çömleklerin; tüm çanak çömlek grubu içinde çok küçük bir yüzde tuttuğu saptanmıştır. Diğer: Kazıda başta istiridye olmak üzere midye kabuklarının bol sayıda bulunması; bu kabuklu deniz hayvanlarının; balığın yanında; topluluğun gıda ekonomisinde önemli rol oynadığını göstermektedir. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: Beşik-Sivri Tepe olarak adlandırılması doğru olan tümülüsün altındaki bu ilk yerleşmenin; çanak çömlek benzerliğinden yola çıkılarak; Kumtepe Ia ile çağdaş olabileceği ileri sürülmektedir. Korfmann; büyük tahribattan dolayı buradaki kazıları sürdürmenin gereksiz olduğunu ve Hanay Tepe'nin kazılmasını veya Kumtepe'deki kazıların devam etmesini önermektedir [Korfmann 1986b:229-230]. Tepenin; uzaklardan görülebilmesi için; etrafı taş kaplama ile çevrili; Achilleus adına yapılan bir anıt olduğu düşünülmektedir [Korfmann 1989:323]. |
