©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
Burhan Höyük |
|
Çizimler için tıklayın... |
Fotoğraflar için tıklayın... |
Türü:
|
Höyük |
Rakım:
|
500 m |
Bölge:
|
Güneydoğu Anadolu |
İl:
|
Şanlıurfa |
İlçe:
|
Hilvan |
Köy:
|
Burhan |
Araştırma Yöntemi:
|
Yüzey Araştırması |
Dönem:
|
İTÇ I |
|
|
|
Yeri: Atatürk Barajı yapılmadan önce Şanlıurfa il merkezinin kuzeybatısında; Hilvan İlçesi'nin kuşuçumu 15.5 km kuzeybatısında yer alan bir höyüktü. Üzerinde; höyük gibi günümüzde baraj suları altında kalan Burhan Köyü bulunmaktaydı. Burhan Köyü'nün eski adının Beddun olduğu eski haritalardan okunmaktadır [Behm-Blancke 1984:134; şek.28 a-b]. |
Konumu ve Çevresel Özellikleri: Höyük; Atatürk Barajı yapılmadan önce hemen yanından akan Fırat Nehri'nin doğu yakasında bulunmaktaydı. Yaklaşık olarak 8 m yüksekliğinde; 120 m çapında orta boyutlu tepelerden biriydi. Üzerinde yer alan yerleşme yerinden dolayı Fırat'ın karşı kıyısından farkedilemeyecek bir konumdaydı. |
Tarihçe: |
Araştırma ve Kazı: 1977 yılında Aşağı Fırat Projesi çerçevesinde gerçekleştirilen yüzey araştırmasında; Tille Köprüsü ile Burhan Köy arasındaki yolun geçilemez olmasından dolayı saptanamayan höyükte; Hassek ekibi 1980 yılında tespit ve ayrıntılı bir yüzey araştırması yapmıştır. Olasılıkla Aşağı Fırat Projesi araştırmalarını takviye etmek; Hassek Höyük'ün Son Kalkolitik Çağ-İlk Tunç Çağı'na tarihlenen yerleşmesinin bir kardeş köyünü tanıtmak amacıyla Burhan Höyük yüzey buluntuları ayrıntılı bir şekilde yayınlanmıştır [Behm-Blancke 1984:134-137]. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanmış tescilli arkeolojik sit alanları listesinde yer almaktadır. |
Tabakalanma: Höyükte; yüzey buluntularından Son Kalkolitik Çağ; İlk Tunç Çağı'nın I. evresi; MÖ 2. bin ve Roma Dönemi'nde yerleşilmiş olduğu yorumlanmaktadır. |
Buluntular: Çanak Çömlek: Yalın mal örnekleri dışında çok sayıda saklı astar bezemeli maldan parçalar bulunmuştur. N. Karg; yayınlandığı çanak çömlek parçalarını karşılaştırmalar yaparak tarihlendirme yoluna gitmiştir [Behm-Blancke 1984:145-147]. Kil: Burhan Höyük'ün en ilginç buluntusu; Hassek Höyük kazı ekibi tarafından gerçekleştirilen yüzey araştırmasında; tepenin doğu tarafında bulunan bir pişmiş toprak heykelciktir. Urfa Arkeoloji Müzesi'nde saklanan bu idol; kuş kafalı idol tipindedir. Kalın boyunlu; küçük kollu ve düz bitimli bir vücuda sahiptir [Behm-Blancke 1984:lev.27]. Boynundaki atkı dışında çıplak olarak betimlenmiş bu küçük idolin vücudu hem ön kısımdan hem arkadan boya bezeme ile süslenmiştir. Memelerinden bir tanrıça figürü olduğu anlaşılmaktadır. |
Kalıntılar: |
Yorum ve tarihleme: Burhan Höyük buluntularının ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmesi; bu höyüğün Adıyaman-Urfa yöresinde kültür gelişimindeki yerini sağlamlaştırmıştır. Buluntularının benzerleri; Antakya Amik Ovası'ndan Malatya-Elazığ yöresine ve Kuzey Suriye'ye kadar ulaşan çok geniş bir bölgede görülmektedir. Höyükte İTÇ I evresi yerleşiminin varlığı kesindir. |