|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Akçay 1 |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Höyük |
|
Rakım:
|
1100 m |
|
Bölge:
|
Akdeniz |
|
İl:
|
Antalya |
|
İlçe:
|
Elmalı |
|
Köy:
|
Akçay |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Yüzey Araştırması |
|
Dönem:
|
Çanak Çömlekli |
|
|
|
  |
|
| Yeri: Antalya il merkezinin 25 km kuzeybatısında; Elmalı İlçesi'nin 23-25 km güneybatısında Akçay Kasabası'nın yaklaşık 1 km güneydoğusunda yer almaktadır. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Akçay I yerleşme yeri; Elmalı Ovası'nda yer alan 125 m çapında yassı bir tepedir. Yüksekliği bildirilmemiştir. Yüzeyi devamlı sürülmekten dolayı düzleşmiştir. Doğusundan ve kuzeyinden bir dere geçmektedir. AKÇAY I adı araştırmacılar tarafından verilmiştir. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: 1949 yılında M.S.F. Hood; 1961-62 yıllarında ise M.J. Mellink tarafından höyükde yüzey toplaması gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmaların toplama yoğunluğu ve toplama sistemi konusunda bir bilgi verilmemektedir. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanmış tescilli arkeolojik sit alanları listesinde yer almaktadır. |
| Tabakalanma: Yerleşme yerinden toplanan çanak çömlek parçalarının analizi sonucu; burada en azından üç tabakanın varlığı ortaya çıkmıştır. En üstte Bizans; onun altında İlk Tunç Çağı-Kalkolitik Çağ; en altta ise Neolitik Çağ. |
| Buluntular: Çanak Çömlek: Araştırmacılar tarafından Neolitik Çağ'a tarihlenen çanak çömlek parçaları; daha çok tepenin batı tarafındaki yol kenarından gelmiştir. Bunlar iyi arıtılmış kilden yapılmışlardır. Hamurlarına katkı olarak küçük taşcık; kum ve şişt konmuştur. Genelde açkılandıktan sonra pişirilmiştir. Fırınlamanın iyi olmadığı cidarın ortasındaki siyah özden anlaşılmaktadır. Yüzeyde bazen koyu kırmızıdan pembemsi kırmızıya veya açık kahverengi renginde astar kullanıldığı saptanmıştır. Biçim olarak dışa doğru muntazam açılan kaplar ve çömlekler sayıca daha fazladır. Biçimlerde genelde bir homojenliğin var olduğu tespit edilmiştir. Tüp ve ilmik kulplar da bulunduğu çanak çömleklerde süsleme olarak iki tip bezemenin yapıldığı izlenmektedir. Bunlar astarsız veya beyaz astarlı zemin üzerine pembemsi-kırmızı; açık kahverengi boya bezeme ile açkıdan sonra yapılmış olan derin çizgi bezemedir. Bu bezemelerin çok basit olduğu anlaşılmaktadır. Yontma Taş: Obsidiyenden iki dilgi ile birkaç çakmaktaşı parça gene tepenin batı kısmında bulunmuştur. Bu endüstrinin hangi çağa tarihlenebileceği konusunda da kesin bir şey söylemek olanaksızdır. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: Elmalı Ovası'nda; çok az sayıdaki Neolitik Çağ yerleşme arasında en önemlilerinden biri olarak gözüken bu yerdeki buluntuların Son Neolitik Çağ'a tarihlenebileceği düşünülebilir. Bu çağa ait buluntuların tepenin batı tarafında bulunması; ilerde yapılacak kazılarda Neolitik tabakaya inebilmek için tepenin bu kısmının kazı için tercih edilmesi konusunda bir fikir vermektedir. Elmalı Ovası'nın; Pleistosen'den Holosen dönemine geçiş sırasında; olasılıkla bir göl ile kaplı olması; Çanak Çömleksiz Neolitik Çağ yerleşmelerinin daha çok ovanın sırtlarında aranması yorumunu ortaya koymaktadır. Gerçekten sırtlara çıkıldığında Paleolitik Çağ işlik yerlerini de bulmak mümkün olabilmektedir (Bak. Harmankaya-Tanındı 1996: Kocapınar). |
