|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Alişar Höyük |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Höyük |
|
Rakım:
|
1010 m |
|
Bölge:
|
İç Anadolu |
|
İl:
|
Yozgat |
|
İlçe:
|
Sorgun |
|
Köy:
|
Alişar |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Kazı |
|
Dönem:
|
|
|
|
|
  |
|
| Yeri: Yozgat il merkezinin güneydoğusunda; Sorgun İlçesi'nin güneyinde; Alişar Köyü'nün 2.5 km kuzeyindedir. Sorgun ile yine bir başka ilçe merkezi olan Sarıkaya arasındaki karayolunun hemen hemen ortasına yakın bir yerdedir. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Alişar Höyüğü; geniş bir ovanın ortasında bulunmaktadır. Kuzey ve batısından Alişar Özü Çayı geçmektedir. Höyük; ovadan 7-8 m yüksekliğinde bir teras ile başlamakta daha üstte ise 23-24 m yüksekliğe kadar uzanan sivri tepe kısmı ile son bulmaktadır. 520 m uzunluğu; 350 m genişliği; 30 m yüksekliği ile Anadolu'nun büyük höyüklerinden birisidir. Höyüğün; H.H. von der Osten ve ekibi tarafından kazı yeri olarak seçilmesinde olasılıkla Hitit bölgesi içinde olması ve birçok ticaret yolunun ortasında bulunması rol oynamıştır. Çevrede birçok tatlı su kaynağı bulunmaktadır. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: Chicago Üniversitesi Doğu Bilimleri Enstitüsü adına H.H. von der Osten yönetiminde, E.F. Schmidt katılımıyla 1927-32 yılları arasında 6 mevsim kazılmıştır. Kazıda olağanüstü bulguların bulunamaması, ekibin büyük ölçüde eleştirilmesine yol açmıştır. Bu yıllarda gerçekleştirilen başka kazılara göre daha titiz ve bilimsel düşünceye göre kazılması yine de Alişar'daki tabaka karışıklığını önleyememiştir. Bunda tepenin büyüklüğü dışında bazı dönem yerleşmelerinin üst üste olmayışı, yerleşmelerin kayması rol oynamıştır. "Çok çekirdekli" tipte bir höyüktür. Son Kalkolitik/İlk Tunç Çağı'na konan I. kültür tabakasının arkasından İlk Tunç Çağı III. evreye tarihlenen III. tabaka gelmektedir. Daha sonra numaralandırılması gereken MÖ 2. bin yıl tabakasına ise II. tabaka adı verilmiştir. 1993 yılından itibaren höyükteki kazılar yeniden başlamıştır. Bu yeni dönem kazıları, höyüğün özellikle alt tabakalarının Anadolu arkeolojisinde yerini almasını sağlayacak ve yerleşmeyi yöresi için anahtar konumuna getirecektir. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanmış tescilli arkeolojik sit alanları listesinde yer almaktadır. |
| Tabakalanma: Kazılan alanın çok büyük olmayışı ve konik tepe açmaları ile terastaki açmaların birleştirilememesi, hafirlerin tabakalanma konusunda farklı fikirler sunmasına yol açmıştır. Son yıllarda birçok bilim adamı tarihöncesi dönem için aşağıda gösterilen tabakalanmayı kabul etmektedir [Huot 1982:72; Yakar 1985:198; Orthmann 1963:tablo 2]. Son Kalkolitik Çağ/İlk Tunç Çağı I. evre: 0 tabakası; 19 M -15 M (tepe) Son Kalkolitik Çağ/İlk Tunç Çağı I. evre: Ia tabakası;14 M-12 M (tepe) İlk Tunç Çağı II-IIIa (Bakırçağı): Ib tabakası;11 M-7 M (tepe)/14-12 T (teras) İlk Tunç Çağı IIIb: III. tabaka; 6 M (tepe)/11 T (teras) Geçiş Dönemi: III tabaka; 5 M (tepe)/10-9 T (teras) Eski Hitit Dönemi: II. tabaka Yeni Hitit Dönemi: IV. tabaka Frig-Med-Pers Dönemi: V. tabaka Hellenistik-Galat-Roma-Bizans Dönemi: VI. tabaka Selçuk-Osmanlı Dönemi: VII.tabaka |
| Buluntular: Mimari: IV. tabaka Demir Çağı tabakasıdır. Bu tabakada üç mimari evre saptanmıştır. Bunlar alttan yukarı doğru IVcM, IVbM, IVaM olarak isimlendirilmiştir. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: |
