|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Dündartepe |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Höyük |
|
Rakım:
|
80 m |
|
Bölge:
|
Karadeniz |
|
İl:
|
Samsun |
|
İlçe:
|
Merkez |
|
Köy:
|
Merkez |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Kazı |
|
Dönem:
|
|
|
|
|
  |
|
| Yeri: Samsun il merkezinin 3 km güneydoğusundadır. Günümüzde bu kentin yapıları ile çevrelenmiştir. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Mert Irmağı kenarında yer alan höyüğün çevresi verimli topraklarla çevrilidir. Höyüğün Dündartepe ve Öksürük Tepe olarak iki ismi bulunmaktadır. Öksürük Tepe adı; aynı adlı bir yatırın tepenin üstündeki mezarından gelmektedir. Boyutları olarak 200x220x15 m verilmektedir. Tepenin kuzey ve kuzeybatı yönü dik; güney ve güneydoğu yönü ise yumuşak eğimle son bulmaktadır. Samsun-Sivas Demiryolu tepeyi ikiye ayırmakla kalmamış; yapımı sırasında toprak çekilerek höyüğün büyük bir kısmı yok edilmiştir. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: 1940-41 yıllarında K. Kökten; N. Özgüç ve T. Özgüç başkanlığındaki ekip tarafından kazılmıştır. Demiryolunun ihtiyacı için; toprak çekilerek oluşturulan düz alanda ve höyüğün yol tarafındaki yamacında ve tepenin en üstünde çalışılmıştır. Kazı ekibi; Karadeniz'in tarihöncesi kültürlerini İç Anadolu Bölgesi ve Marmara ile olan ilişkilerini saptamak amacıyla kazıya başlamıştır. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanmış tescilli arkeolojik sit alanları listesinde yer almaktadır. |
| Tabakalanma: Bu kazı sonucunda üç tabaka saptanmıştır: 1. Tabaka: Eneolitik/Kalkolitik Çağ 2. Tabaka: Bakır/İTÇ 3. Tabaka: Hitit Dönemi/OTÇ-STÇ. 1. Tabakada dört yapı katı bulunmuştur. Tüm tabakanın kalınlığının yaklaşık olarak 4.5 m olduğu bildirilmektedir. Ana toprağa su çıktığı için inilememiştir. |
| Buluntular: Mimari: 1. tabakanın II ve III. yapı katlarında ağaç; taş malzemenin bir arada kullanıldığı sıvalı duvarlı yapıların var olduğu anlaşılmışsa da; kazılan alanın darlığından bir plan elde edilememiştir. İçi; küçük taşlı zemin üzerine kil tabanlı bir oda bulunmuştur. Özgüç; yapı tekniğinin İç Anadolu Bölgesi'ndekilere benzediğini ileri sürmekteyse de kalın sıva parçalarının ve yanık tahta parçalarının çokluğundan dal-örgü yapıların var olduğu yorumlanabilir. Bu da İç Anadolu'nun kerpiç ağırlıklı yapı tekniğinden farklıdır. Çanak Çömlek: Tüm yapı katlarında biribirine benzer özellikler taşıyan mallardan çanak çömlek parçaları toplanmıştır. Hepsi el yapımıdır. Siyah; gri ve kahverenginde yüzey renkli; kum katkılı hamurlu mallardır. Kırmızı renkli kaplar daha kabadır. Düğme kulplar vardır. Kaba çizgilerle yapılmış bezemeli parçalar az sayıdadır. Bazılarında içi beyaz dolgulu çizi bezeme bulunmaktadır. Tırnak bezeli olanlar da mevcuttur. Yontma Taş: Obsidiyenden yapılmış dilgi bıçaklar ele geçmiştir. Sürtme Taş: El değirmeni taşı ve açkı taşları bulunmuştur. Küçük buluntular hakkında ayrıntılı bilgi aktarılmamıştır. Kemik/Boynuz: Geyik boynuzundan yapılmış bir hançer bu tabakanın ilginç buluntularından birisidir. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: Dündertepe'nin en alt tabakası olan 1. tabakası; ancak çok küçük bir alanda ortaya çıkarıldığı için fazla bir bilgi sağlamamıştır. Çanak çömlek benzerliğine dayanarak Alişar; Alacahöyük ve Pazarlı Kalkolitik Çağı ile aynı kültür çerçevesine oturtulabilir. Alişar ve Alacahöyük'de bulunanan meyvalıklara burada rastlanmaması; bu yerleşmelerle bazı kültür farklılıklarının olduğunu da [Kökten et al. 1945:369] ortaya koymaktadır. Dündartepe'nin tarım yapan topluluklarının beslenmesinde; deniz mahsullerinin önemli bir yer tuttuğu; yerleşmenin içine dağılmış midye kabuklarının varlığından anlaşılmaktadır. Dündartepe kazı buluntuları; 1990 yılında L. Thissen tarafından tekrar incelenmiştir. Bu araştırmacıya göre tepenin üstünde ortaya çıkan ve K. Kökten; N. Özgüç ve T. Özgüç tarafından Bakır Çağı (İTÇ II) olarak tanımlanan bulgular; Son Kalkolitik Çağ'a tarihlenmektedir [Thissen 1993a:212]. |
