©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
Korucutepe |
|
Çizimler için tıklayın... |
Fotoğraflar için tıklayın... |
Türü:
|
Höyük |
Rakım:
|
900 m |
Bölge:
|
Doğu Anadolu |
İl:
|
Elazığ |
İlçe:
|
Merkez |
Köy:
|
Aşağı İçme |
Araştırma Yöntemi:
|
Kazı |
Dönem:
|
Erken Demir Çağı |
|
|
|
Yeri: Elazığ'ın 30 km kadar doğusunda; eski Elazığ-Bingöl yolu üzerinde; Aşağı İçme Köyü yakınında yer alan Korucutepe; Keban Baraj Gölü suları altında kalmadan önce Altınova höyüklerinin en büyüklerinden biriydi. Kodu 0 55/1. |
Konumu ve Çevresel Özellikleri: Altınova'nın güneydoğu bölümünde kalan Korucutepe; höyükten toprak alınması sonucu kısmen tahrip edilmiştir. Tahribat nedeniyle oluşan kesitlerde Kalkolitik; İlk Tunç Çağı; Hellenistik ve Roma Dönemi malzemesi; mimari öğeleriyle birlikte saptanmıştır [Whallon-Kantman 1970:3]. Höyük; 190 m çapında ve 16 m yüksekliğindedir. |
Tarihçe: |
Araştırma ve Kazı: Korucutepe ilk kez C.A. Burney tarafından bilim dünyasına duyurulmuştur. Keban Baraj gölalanı içinde kalacak buluntu yerlerini tespit edilmesine yönelik 1967 yılı yüzey araştırmasında bir kez daha belgelenmiştir [Whallon 1979:241]. Baraj göl suları altında kalacağı için 1968-71 yılları arasında M.N. van Loon ve H. Güterbock başkanlığında kazılmıştır. Kazılar 1973 yılından 1975 yılına kadar H. Ertem yönetiminde devam etmiştir. H. Ertem kazıları daha çok MÖ 2. bin yıl tabakalarının anlaşılmasına yönelmiştir. |
Tabakalanma: Höyükte yapılan kazılar sonucunda 12 tabaka saptanmıştır. Bu tabakalar sırasıyla şöyledir: A evresi: İlk Kalkolitik Çağ B evresi: Son Kalkolitik Çağ C evresi: İlk Tunç Çağı I-IIa D evresi: İlk Tunç Çağı IIb E evresi: İlk Tunç Çağı IIIa F evresi: İlk Tunç Çağı IIIb G evresi: Orta Tunç Çağı I H evresi: Orta Tunç Çağı II I evresi: Son Tunç Çağı I J evresi: Son Tunç Çağ II K evresi: Demir Çağı L evresi: Ortaçağ |
Buluntular: Mimari: Höyüğün batı yamacında yapılan kazılar sonucunda, Erken Demir Çağı'na ilişkin mimari yapılar ortaya çıkartılmıştır. Bu mimari yapıların tabanlarından çıkartılan ve in situ olarak bulunan kaplar, mimarinin ana karakteri hakkında bilgi vermesinden dolayı önemlidir. Korucutepe'de, Erken Demir Çağı'nın ilk safhalarında, Son Tunç Çağı yapılarının kullanılmaya devam edildiği görülür. Kazılar sırasında, birçok planlı veya planı belli olmayan yapı ortaya çıkartılmıştır. H17-18 olarak adlandırılan açmada, yanık dolgunun hemen üzerinde, belirli bir plan vermeyen, tek sıralı taşlardan oluşmuş duvarlar saptanmıştır. Bu temeller ile beraber, kazı bezemeli çanak çömleklerin yanında bir fırın bulunmuştur. Yine taş temelli büyük yapılar ortaya çıkartılmıştır. Bu yapılara benzer birçok mimari yapı bulunmuştur. Çanak Çömlek: Yine bu mimari yapıların içerisinde Erken Demir Çağ'ına tarihlenen değişik türde (bezemeli, bezemesiz, astarlı, yivli, yivsiz, açkılı vs.) birçok kap bulunmuştur. Bulunan kaplar, Norşuntepe'de bulunan keramikler ile çok büyük bir benzerlik göstermektedir. Erken Demir Çağı mimarisinin taban kısmında, üç memecikli büyük bir küp, yiv bezemeli, kırmızı astarlı testi, huni biçimli kap in situ durumunda bulunmuştur. Tabana gömülü biçimde 1.17 cm yüksekliğinde bir depo kabı da buluntular arasındadır. Ayrıca bu kübün yanında sap yeri delikli bir bıçak da ele geçirilmiştir. Duvarın üzerinde açılmış bir niş içinde el yapımı oluk bezemeli bir testi bulunmuştur. Mühür: İki tane dikdörtgen mühür yanında bir tane silindir mühür mevcuttur. Mühürlerin birinin üzerinde Urartu'dan da iyi tanıdığımız kanatlı bir cin motifi vardır. Diğer: Korucutepe'de çıkarılan küçük buluntular arasında metal buluntular, özellikle demirden olanları dikkat çekicidir. Bıçaklar, oraklar, söğüt yaprağı şeklinde ok uçları, demir bir fibula buluntular arasındadır. Ayrıca bir tane klorik taşından konik bir ağırşak ve biri erkek biri de hayvan betimli, oldukça tahrip olmuş olan iki pişmiş toprak figürin bulunmuştur. |
Kalıntılar: |
Yorum ve tarihleme: Özellikle Hitit Dönemi'nde, Korucutepe önemli bir yerleşmedir. Korucutepe'nin bulunduğu bölgeyi, Hitit döneminden, İşuva Ülkesi olarak tanıyoruz. Çoğunlukla, ülkenin güney sınırını Murat Suyu'nun oluşturduğu kabul edilir. İşuva'nın, batı ve güneybatıda Fırat Nehri ile sınırlandığı, kesin olarak belirlenemeyen güneydoğu uzantısının, Yukarı Mezopotamya düzlüğü ve Dicle Nehri'nin yukarı havzasına kadar ulaştığı varsayılır. Ele geçen buluntular incelendiğinde, Erken Demir Çağı ve Orta Demir Çağı'nda yerleşim gördüğü anlaşılmaktadır. Keban ve onu izleyen Aşağı Fırat projeleri kapsamında sürdürülen araştırmalar ve kazılar, yörenin tarih öncesi ve tarihi çağları konusunda bilgimizin eksikliğini kısmen gidermiştir. Yerleşme, günümüzde Keban Barajı suları altında kalmıştır. |