|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Seyitömer Höyük |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Höyük |
|
Rakım:
|
1180 m |
|
Bölge:
|
Ege |
|
İl:
|
Kütahya |
|
İlçe:
|
Merkez |
|
Köy:
|
Seyitömer |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Kazı |
|
Dönem:
|
Erken Frig Orta Frig Geç Frig |
|
|
|
  |
|
| Yeri: Kütahya il merkezinin kuşuçumu 24-25 km kuzeybatısında; Seyitömer/Seydiömer Köyü'nün kuzeybatısındaki Seyitömer Linyit İşletmesi'nin arazisi içinde bulunmaktadır. Kuzeydoğusunda linyit yatakları; doğusunda fabrika ve Kütahya yolu vardır. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Kuzeyi dik; güneyi yayvan 20 m yüksekliğinde bir tepedir. Tepenin üstünde yaklaşık 200 metrekarelik bir alanın ise düz olduğu belirtilmektedir [Aydın 1991:192]. Höyük; mavi yeşil renkli marn adı verilen killi kayalık tabakanın üzerinde oturmaktadır. Bu tabakanın altında da linyit kömürü tabakası gelmektedir. Höyüğün de yer aldığı linyit kömürü sahası, pliosen yaşlı bir göl oluşumudur. Tortul kayaçlar, konglomer, mavi yeşil renkli killi tabaka ve ana kömür damarından oluşmaktadır. Kömür damarının tavanı marndır. Havza genel olarak büyük çapta tektonik hareketlere maruz kalmıştır. Bölge kömür alımından dolayı, coğrafi yapı özelliklerini tamamen yitirmiştir. Höyük, oval olup yaklaşık 20 m yüksekliktedir. |
| Tarihçe: Höyük, "Phyrygia Epictetus" denilen bölgenin güneyinde yer almaktadır. Bu bölgenin 5. ve 4. yüzyıllarda (334 yılına kadar) tamamen Pers egemenliğinde olduğu bilinmektedir. Buradan hareketle, buluntuların da desteği ile höyükte açığa çıkarılan 5-4. yüzyıllara tarihli yerleşim, Akhaemenid Dönem Yerleşimi olarak adlandırılmıştır [Bilgen et al. 2010:344]. |
| Araştırma ve Kazı: 1989 yılında Eskişehir Arkeoloji Müzesi Müdürlüğü'nün başkanlığında kurtarma kazılarına başlanmıştır.1990-1993 yıllarında kazılar Afyon Arkeoloji Müzesi Müdürlüğü'nün başkanlığında devam etmiştir. Höyükte kazılara yeniden 2006 yılında Dumlupınar Üniversitesi'nden A.N. Bilgen sorumluluğunda başlanmış, 2014 yılına kadar bu kazılar sürdürülmüştür. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanmış tescilli arkeolojik sit alanları listesinde yer almaktadır. |
| Tabakalanma: 2008 yılı kazılarında III. tabakada yapılan çalışmalar sonrasında bu yerleşimin mimari açıdan 5. yüzyıl ve 4. yüzyıl olarak iki evre sergilediği anlaşılmıştır [Bilgen et al. 2010:344]. |
| Buluntular: Mimari: Kuzeydoğu yamaç çalışmalarında Hellenistik Dönem altına inilmiş ve F, G, H/14'de yaklaşık 0.15-0.2 m çapında çok sayıda ahşap oyukları bulunmuştur. Bu oyuklar ve çok tahrip olmuş temeller belirgin bir mimari vermese de Frig mimarisinin varlığını göstermektedir. 2008 yılı kazılarında ortaya çıkarılan iki evreden 5. yüzyıla ait mimari buluntular; höyüğün kuzey yamacında yer alan bir merdiven, evler ve silolardan ibarettir. 4. yüzyıl yerleşmesinde, 5. yüzyıl yerleşimi ile aynı karakterdeki evler ve silolar ile karşılaşılmaktadır. Bunlara ilaveten bu yüzyılda höyüğün üst platformunu çevreleyen bir sur duvarı inşa edilmiştir. 2-3 m arasında değişen kalınlığa sahip olan sur duvarı dört kule ile desteklenmiştir. Sur duvarı 5. yüzyıl tarihli evlerin üzerini örtmüş durumdadır. Ayrıca, duvarın yapımı esnasında merdiven kapatılarak işlevine son verilmiştir. İki evrenin mimari özellikleri aynıdır. Evler kare ya da dikdörtgen planlı olup genellikle tek odalıdır. Fakat 2-3 odalı örnekler de vardır. İnşada kullanılan yapı malzemeleri moloz taşlar, bölgede yoğun olarak bulunan sarı renkli killi toprak ve ahşaptır. Duvarlarda ahşap dikme yerleri tespit edilmiştir. Duvarların korunan kısımları genellikle tek yüzlüdür. Evlerin içinde genellikle bir ocak ve bölmeler bulunmaktadır. Silolar ise yuvarlak planlıdır. İç yüzleri ve tabanları kille sıvanmıştır [Bilgen et al. 2010:343-344]. 2010 yılında III. tabakadaki 2 no'lu sur duvarı, 5 no'lu teras-sur duvarı ve 6 no'lu teras duvarında çalışılmıştır. 2 no'lu duvarın kalınlığı ortalama 2.10 m, uzunluğu ise 48.09 m olan surun arka yüzü dolgu toprak ile doldurulmuş, duvarın her bir taş sırası içe doğru kaydırılarak duvara eğim verilmiştir. 5 no'lu duvar 7.40 m uzunluğunda 1.10 m kalınlığında korunmuştur. Kuzeydoğu-güneybatı uzantılı ve büyük blok taşlarla yükseltilmiş duvarın aksı ve taş işçiliği, duvarın 2 no'lu duvarın devamı olabileceğini düşündürmüştür. 6 no'lu duvar 5 m uzunluğunda 0.25 m kalınlığında olup ön yüzünde yer yer sıva izleri görülmektedir [Bilgen et al. 2012: 235-236]. Çanak çömlek: Kuzeybatı yamaç çalışmalarında, Hellenistik Dönem üst teras duvarlarının taş döşemelerinin altında Frig Dönemi'ne ait biri dar, biri geniş ağızlı iki çömlek bulunmuştur [İlaslı 1996:res. 3]. 2008 yılı kazılarında çanak çömlke buluntuları arasında en önemli grubu Attika üretimi ithal malzeme oluşturmaktadır. Bunların yanı sıra; Akhaemenid kaseler, Yunnaca ve Frigce yazıtla riçeren parçalar, Attika formlarının imitasyonu olan yerel üretim gri çanak çömlekler, ticari amphoraalr, kandiller bulunmaktadır [Bilgen et al. 2010:344-345]. Kil: 2008 yılı kazılarında pişmiş toprak ağırşak ve dokuma tezgahı ağırlıkları ele geçmiştir [Bilgen et al. 2010:345]. Maden: Batı etek çalışmalarında, höyük üst tabakasındaki büyük yapı temelleri altında MÖ 1. binyıla tarihlenen MÖ 7-8. yüzyıl kraterlerine benzer, üzerinde kuş figürlü panali olan krater parçası ile [İlaslı 1996:res. 13] bronz fibula bulunmuştur. Hayvan kalıntıları: Kuzeybatı yamaç çalışmalarında, Hellenistik Dönem üst teras duvarlarının taş döşemelerinin altında Frig Dönemi'ne ait iki yarım kap içinde köpek kemikleri bulunmuştur [İlaslı 1996:res. 3]. Diğer: Bu döneme ait G/14 de birinde grifon, diğerinde Pers tasvirli savaş sahnesinin basıldığı iki bulle [İlaslı 1996:res. 5] bulunmuştur. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: |
