|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Fatmalı Kalecik |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Höyük |
|
Rakım:
|
840 m |
|
Bölge:
|
Doğu Anadolu |
|
İl:
|
Elazığ |
|
İlçe:
|
Keban |
|
Köy:
|
Fatmalı |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Kazı |
|
Dönem:
|
İlk Son |
|
|
|
  |
|
| Yeri: Keban Barajı göl suları altında kalmadan önce; Elazığ il merkezinin yaklaşık 32 km kuzeybatısında; Ağın İlçesi'nin güneydoğusunda; Fatmalı Köyü'nün 4.200 m güney-güneydoğusundaydı. Kodu N 52 / 3. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Günümüzde Keban Baraj gölü sularının altında kalan yerleşme yeri; meşe ormanı ile kaplı tepelerle çevrelenmiş; kuzeyi Murat Suyu'na açık; dar bir vadide bulunmaktaydı. Höyüğün dibinden doğan bir pınar; küçük bir dere oluşturarak; birkaç km kuzeydeki eski Murat Suyu'na dökülmekteydi. Höyüğün ovadan 2 m yüksekliğinde; 60 m çapında yayvan ve küçük bir tepe olduğu belirtilmektedir. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: R. Whallon ve S. Kantman yönetiminde Keban Barajı göl alanında su altında kalacak yerleşme yerlerini saptamak amacıyla yapılan yüzey araştırmasında bulunmuştur. Höyüğün yüzeyinden sistemli bir toplama yapılmış ve bu sonuçların; kazı sonuçlarıyla uyuşup uyuşmadığını kontrol etmek amacıyla; 1968 yılında küçük bir test kazısı gerçekleştirilmiştir. Kazı; 10 m uzunluğunda 1 m genişliğinde; yaklaşık kuzey-güney istikametinde bir hendek şeklinde yapılmış; açmanın kuzey ucunda 2x2 m'lik kare bir alan açılmıştır. |
| Tabakalanma: Kazılar sonucunda tepenin kuzeyde 3.9 m; güneyde 2.8 m kalınlığında bir kültür dolgusuna sahip olduğu anlaşılmıştır. Kazı; açma duvar kesitinden 40 m çapında; 3.9 m kalınlığında bir ilk tabaka ile; bunun ucuna yerleşen bir ikinci tabakadan ibarettir. İkinci yerleşmede; mevcut köy büyümüştür. |
| Buluntular: Mimari: Açmaların çok küçük oluşu sağlıklı bir mimari ile karşılaşılamamasına yol açmıştır. İlk yerleşmeye ait yapı kalıntıları bulunamamıştır. Buna karşılık daha geç devir yerleşmesinin taş temelli; kerpiç duvarlı yapılarına ait; çok küçük birimler ortaya çıkartılmıştır. Üç yapım evresi olan bir yapı bulunmuştur. Çanak Çömlek: Alt/İlk Yerleşim Tabakasında: El yapımı; içine minik kaya tanecikleri karıştırılmış hamurlu; koyu kahverengi; gri renkte; açkılı maldan parçalar ve bir iki tüm kap bulunmuştur. Yayvan kaseler; dışa dönük ağızlı küp; süzgeç gibi biçimler vardır. Üst/İkinci Yerleşim Tabakası: El yapımı; kırmızı yüzey renkli maldan; açkılı bir tür ile saman katkılı hamurlu; krem; kırmızı; açık kahverengi yüzey renkli maldan parçalar görülmüştür. Yontma Taş: Alt tabakada çakmaktaşı; obsidiyene oranla altı kat daha fazla kullanılmıştır. Çekirdek parçaları; bıçaklar; yan kazıyıcı gibi parçalar ve büyük sayıda artık parça vardır. Üst tabakada ise obsidiyen; daha fazla tercih edilmiştir. Yan kazıyıcı; ön kazıyıcı; kama; ok ucu gibi alet ve silahlar az sayıdadır. Sürtme Taş: Alt tabakada az sayıda öğütme taşı ve parçası bulunmuş; üst tabakada ise alt tabakadakilere benzeyen bir endüstri ile çekiç taşları ele geçmiştir. Maden: Bir bakır parçası ve çok sayıda cüruf; madencilik izleri olarak gösterilebilir. Hayvan Kalıntıları: En alt tabakada koyun; keçi; inek ve köpek kemikleri ele geçmiştir. Tümü evcil olan bu hayvanlardan koyun ve keçi daha fazla sayıda tüketilmiştir. Üst tabakada ise bu hayvanlara ilaveten domuz; porsuk; tilki ve yabani tavşan kemikleri ele geçmiştir. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: Sadece bir yüzey toplamasının sonuçlarını denemek için kazılan; Fatmalı-Kalecik; diğer adıyla Adsıztepe Höyüğü; gerçekten yüzey araştırmasının sonucunu doğrular veriler ortaya koymuştur. |
