|
|
||||
|
|
||||
 |
Yarımburgaz Mağarası |
|||
|
Çizimler için tıklayın... |
Fotoğraflar için tıklayın... |
|||
|
 |
|||
|
Türü: |
Mağara | |||
|
Rakım: |
20 m | |||
|
Derinlik: |
m | |||
|
Uzunluk: |
1021 m | |||
|
Bölge: |
Marmara | |||
|
İl: |
İstanbul | |||
|
İlçe: |
Küçükçekmece | |||
|
Köy: |
Altınşehir | |||
|
|
||||
  |
||||
| Yeri: İstanbul İl merkezinin yaklaşık 22 km kuzeybatısında; Küçükçekmece İlçesi'ne bağlı Altınşehir'in 1 km kuzeyindedir. Güneyindeki Küçükçekmece Gölü'nün kuzey sahilinden 1.5 km kadar uzaktadır. Mağaraya Halkalı-Altınşehir'den gelen karayolu ile ulaşmak çok kolaydır. |
| Yapısal Özellikleri ve Oluşumu: Yarımburgaz Mağarası Eosen kökenli kalker oluşumlu bir kayalık tepenin Sazlıdere'ye bakan batı yamacında; yeraltı suyunun aşındırması ile açılmış; birbirinden farklı kotlarda ayrı ayrı ağızları olan; birbiri ile bağlantılı; farklı biçim ve büyüklükte iki bölümden oluşmuştur. Marmara Denizi'nden yaklaşık olarak 11-18 m yüksektedir. Kabaca kuzeydoğu-güneydoğu istikametinde uzanan bu bölümlerden kot olarak yukarıda yer alanı (Yukarı Mağara/B Galerisi); yaklaşık 15x52 m boyutlarında günümüzde 10 m yüksekliğinde büyük bir hol (boşluk) görünümündedir. Bu mağara olasılıkla Bizans döneminde yer yer düzeltilerek kilise olarak kullanılmıştır. Duvarlarındaki hatıl deliklerinden içinde üstü kiremitle örtülü çekme katın yapıldığı da anlaşılmaktadır. Bu kilisenin mağaranın dışındaki manastır yapısı ile ilgili olduğu kesindir. Yukarı mağaradan; alttaki galeri biçiminde başlayan daha sonra kayalığın derinliklerine doğru tünel görünümünde; menderesler çizerek; yer yer geniş salonlarla devam eden alt bölüme (Aşağı Mağara/A Galerisi) ağız kısmına yakın bir yerde bir rampa ile geçilmektedir. Yukarı mağaranın hemen körlenmesine karşıt aşağı mağara yaklaşık olarak 600 m kadar devam etmektedir. Aşağı mağarada ağızdan yaklaşık 240 m uzakta meydana gelen çatallaşmadan sonra sağdaki kol soldakine nazaran daha fazla uzayarak en sonda genişce bir dehlizden sonra takip edilemeyecek kadar daralmaktadır. Mağaranın oluşumunun izlerini; kayalığın dışında doğu tarafında Sazlıdere'ye dik bir vadinin varlığıyla açıklamak mümkün olmaktadır. Olasılıkla bu çökelmiş vadi Alt Paleolitik Çağ'da aşağı mağaranın bir uzantısı olmalıdır. Yarımburgaz Mağarası'nda yapılan kazılarda aşağı mağarada ana kayaya yalnız ağız kısmında ulaşılmış; iç kısımda inilemediği için mağaranın gerçek yüksekliği saptanamamıştır. Paleolitik çağlarda mağaranın çevre şartlarının günümüzden çok farklı olduğu tahmin edilmektedir. |
| Araştırma Tarihçesi: İlk defa Abdullah Bey tarafından 19. yy'ın ortalarında bilim dünyasına tanıtılan Yarımburgaz'daki ilk dönem kazılar Şevket Aziz Kansu'nun önderliğinde Kılıç Kökten'in yönetiminde 1963 yılında aşağı mağaranın giriş kısmında yapılmış daha sonra 1964 ve 1965 yıllarında Kansu; Kökten ve N. Dolunay'ın yönetiminde mağara karelere bölünerek daha sistemli bir şekilde kazılmıştır. 1966 yılından 1986 yılına kadar mağaranın çeşitli nedenlerle tahrip edilmesi gibi çok önemli bir sebepten dolayı; 1986 yılında İstanbul Üniversitesi; Edebiyat Fakültesi; Prehistorya Anabilim Dalı öğretim üyelerinden Mehmet Özdoğan'ın başkanlığında; ikinci dönem Yarımburgaz kazıları gerçekleştirilmiştir. Bu kurtarma kazısı sonucunda mağaranın en eski yerleşiminin Alt Paleolitik çağda olduğunun saptanmış ve Türkiye'nin Pleistosen Arkeolojisi'nin daha iyi anlaşılması amacıyla üçüncü dönem kazıları; İstanbul Üniversitesi; Edebiyat Fakültesi; Prehistorya Anabilim Dalı öğretim üyelerinden Güven Arsebük'ün yönetiminde; ABD Berkeley'deki California Üniversitesi; Antropoloji Bölümü öğretim üyelerinden F. Clark Howell'ın katılımıyla; her iki üniversitenin ortak projesi olarak 1988-1990 yıllarında gerçekleştirilmiştir. BÜMAK tarafından 1984-85 yıllarında araştırılıp; BCRA 5d standartlarında haritası yapılmıştır. Daha sonra Eurasian Bridge '99 Projesi kapsamında biospeleolojik yönden araştırılmıştır. |
| Bulgular: Mağarada az sayıda yarasaya (R. ferrumequinum; R. hipposideros; R. euryale ve M. schreibersii; Myotis myotis; Miniopterus schreibersii) rastlanmıştır. 2001 yılında 1. Derece Arkeolojik-Doğal Sit Alanı ilan edilmiştir. |
