|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Pınarbaşı |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Kaya Sığınağı ve Düz Yerleşme |
|
Rakım:
|
1085 m |
|
Bölge:
|
İç Anadolu |
|
İl:
|
Karaman |
|
İlçe:
|
Merkez |
|
Köy:
|
Ortaoba |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Kazı |
|
Dönem:
|
|
|
|
|
  |
|
| Yeri: Karaman il merkezinin kuzey-kuzeybatısında; ilin kuşuçumu 39 km uzağında; Süleymanhacı Köyü'nün 5-5.5 km kuzeybatısında; Ortaoba Köyü'nün yaklaşık 7 km kuzey-kuzeydoğusunda yer almaktadır. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Karaman kentinin kuzeyinde; 2.271 rakımlı volkanik kökenli Karadağ kütlesinin kuzeybatıya doğru bir çıkıntısı olan kalker oluşumlu Bozdağ'ın kuzeybatı ucunda Pınarbaşı Mevkii'ndedir. Günümüzde kısmen kurutulmuş olan Eski Hotamış Gölü'nün kıyı çizgisinde olan bu burunun hemen altında yüzey bulguları açısından çok zengin olan bir düz yerleşme/kamp yeri; kalker kayalığın alt yamacında da birkaç tane kaya sığınağı bulunmaktadır. Göle ve bataklığa yakın oluşu; hemen yanında bir pınarın ve küçük göletin bulunuşu; çevrenin av hayvanı açısından çok zengin oluşu; gene çevrede yabani tahılların kendiliğinden bitmesi insanların burayı yerleşme yeri olarak seçmelerinde büyük rol oynamıştır. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: Çatalhöyük kazılarının uzun yıllar sonrasında tekrar başlaması ile Çatalhöyük Neolitik Çağ kültürünün kökenini; yayılımını aramak amacıyla Çatalhöyük merkez olmak kaydıyla 1993 yılında yüzey araştırmalarına da başlanmıştır. French ve Hillmann yönlendirmesi ile 1993 yılında Çatalhöyük'ün doğu kesiminin taranması tercih edilmiştir. Bu araştırmada saptanan Pınarbaşı çok zengin yüzey buluntuları ile dikkat çekmiştir. Gerek açık hava yerleşmesinde gerek kaya sığınağında Karaman Müzesi ile Edinburg Üniversitesi adına T. Watkins yönetiminde 1994 ve 1995 yıllarında kazı yapılmıştır [Watkins 1995a:9-11]. Pınarbaşı ve çevresinin MÖ 11.000-5.000 yılları arasındaki ekolojik durumunu saptamak amacıyla kaya sığınağının yakınında ve Süleymanhacı Gölü'nden örnekler toplanmıştır [Roberts 1996:376-377]. Kazılar 2003 yılında D. Baird'in de katılımıyla; gerek MÖ 9. binyıl yerleşmesi ile ilgili bilgileri netleştirmek; gerekse de İTÇ ve Roma-Bizans yerleşimlerinin yapısı ve tarihlemesi hakkında daha fazla bilgi edinmek amacıyla devam ettirilmiştir [Baird 2003]. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanmış tescilli arkeolojik sit alanları listesinde yer almaktadır. |
| Tabakalanma: Pınarbaşı çevresindeki kazılar iki alanda gerçekleştirilmiştir: A Alanı/Açık Hava Yerleşmesi: İlk gözlemlere göre; 9 evre olduğu saptanan açık hava yerleşmesinin ilk üç evresi; İlk Neolitik Çağ'a tarihlenmektedir. B Alanı/Kaya Sığınağı: 1994 ve 1995 yılları arasında kazılan B alanında; 7 stratigrafik evre saptanmıştır. Kaçak kazı çukurlarıyla tahrip olmuş kültür dolgularının üst kısmı MÖ 5. ve 4. bine tarihlenmektedir; alt kısım ise Son Neolitik Çağ dolgularına aittir. 2003 yılında A ve B alanlarının yanısıra C ve D olmak üzere iki yeni alanda daha çalışılmıştır. C Alanı/Açık Hava Yerleşmesi: İTÇ tabakalarının üzerinde Roma-Bizans dönemi yerleşimine ait; düzgün sınırlı; dağınık bina kalıntıları vardır. D Alanı/Açık Hava Yerleşmesi: İTÇ'ye ait mimari kalıntılar ve çanak çömlek parçaları ele geçmiştir. |
| Buluntular: 2003 yılı kazılarında görülmüştür ki; batıya dogru küçük höyüğe kadar uzanan bölgedeki İTÇ yerleşimi bu alanda bulunan en geniş yerleşimlerden biridir. Yapılan kazılar; içlerinde A Alanı'nda bulunan; çok odalı; düz kenarlı bir yapı dahil olmak üzere çeşitli yapıları ortaya çıkarmıştır. Bir taş duvar temeli; ilgili açmanın batı kenarı boyunca kuzey-güney yönünde uzanmaktadır. Sıva yüzeyler bu duvarın batı ve doğusu ile ilişkilidir. Doğudaki oda; uzun bir yerleşim dönemi sonrasında kerpiç duvar ile bölünmüştür Bu binanın yapısıyla ilintili; içinde iki küçük çocuk ve beraberinde çanak/çömlek olan bir kuyu mezar vardır. 1994 yılında; doğu odasının sıva tabanından sonraki döneme ait; fakat kuzey-güney duvar temeli ile ilişkili gibi görünen; bir pitos gömü bulunmuştur; dolayısıyla; bu gömü büyük olasılıkla bina halen ayaktayken gömülmüştür. D alanındaki çan şekilli depo çukurları İTÇ'ye ait yerleşimin erken dönemlerine aittir. Ayrıca üzerini yoğun olarak kerpiç kalıntılarının kapladığı çeşitli yüzeyler vardır. Bulunan seramikler İTÇ'nin tek bir dönemi (olasılıkla erken dönem) ile ilişkilidir [Baird 2003]. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: |
