TAYEx Bizans Marmara Bitti... (Nisan-Eylül 2008)

6 ayda 11 İl 16,804 km yol 467 Yapı / Yerleşme (Saraylar, Kaleler, Surlar, Köprüler, Sarnıçlar, Su yolları, Su kemerleri, Ayazmalar, Anıtlar, Kiliseler, Manastırlar, Mezar yapıları, Evler, İşlikler...) 16.126 adet (36.6 Gb) sayısal fotoğraf 165 Gb film TAYEx TV (2008)

---

TAYEx'in İlk Etabı Tamamlandı...

(2000-04)

5 yılda
7 bölge
75 il
91.872 km yol

2.800'ün üzerinde yerleşme

21.567 adet (14 Gb) sayısal fotoğraf,
11.102 analog saydam
151 saatlik film

Elde edilen tüm bilgiler
veri tabanlarına aktarılarak
güncellemeler tamamlandı.

Şimdi sırada
Bizans Dönemi,
Türkiye Mağaralar Envanteri
ve diğer çağların arazi çalışması var...

TAYEx TV Marmara Ege Akdeniz GD İç Anadolu Karadeniz Doğu Anadolu

Tahribat Raporu

İhbar Hattı

Foto: Greg Bartley

von der Osten'in 79 yıllık rüyasını* gerçekleştirdik... *"(...) Esas fikri hakikat haline sokmak için Profesör M.J. Breasted, talebesi Von Der Osten de çok kuvvetli bir yardımcı bulmuştur. Texier'nin, büyük W.M.Ramsay'ın "hayrülhalef"i olan bu genç Alman, Anadolu'daki çalışmaların nasıl başlaması lâzımgeldiği hakkında ilk projeyi yapandır; M.J. Breasted ise büyük muhalefetlere rağmen kendisinin bu genç ve ecnebi talebesine inanarak onun programını derhal tatbikata geçirtecek büyüklüğü ve nüfuzu göstermiştir. Bu programı öyle hulâsa etmek mümkündür: Anadolu'da uzun, geniş bir arkeoloji seyahati yapmak; diğer arkeoloğ - seyyahların gördüklerini yeniden görmek; yazdıklarını tahkik etmek, söylediklerini yeniden tevsik etmek; görmeden geçtikleri üzerinde durmak; sonra, gitmedikleri, görmedikleri sahalar, harabeler ve eserleri ziyaret ve tesbit etmek.., hulâsa burada arkeolojiyi alâkadar eden her şeyin bilânçosunu yapmak. Daha sonra bu görülenleri, yeniden öğrenilenleri bugüne kadar yazılmış, şayi olmuş bulunanlarla karşılaştırmak.. ve nihaî bir fikir ortaya koymak.(...)"

TAYEx'e ilişkin bazı Sorular ve Yanıtlar:

 

-TAYEx'de ne amaçlandı?

Anadolu ve Trakya'nın tüm bölgeleri, 5 yıl boyunca (2000-04), Haziran-Kasım ayları arasında, uzman bir ekip (arkeolog, jeolog, topoğraf, fotoğrafçı vd.) tarafından sistemli biçimde dolaşıldı; bugüne kadar yapılmış yüzey araştırma alanları, kazı yerleri, çağdaş teknolojiler kullanılarak, bilgisayar donanımlı keşif araçları ile tarandı. Paleolitik Çağ'dan İlk Tunç Çağı sonuna kadarki dönemi kapsayan tüm yerleşmeler gezilip o anki durumları, tahribatın boyutları gözlemlenerek herşey belgelendi. Bu arazi çalışmasının 1. Aşama'sının üç temel amacı vardı:
1. Yayını yapılmış arkeolojik verilerin doğrulanması;
2. Buluntu yerlerinin, yerleşmelerin (höyükler, mağaralar, kaya sığınakları, düz yerleşmeler, tümülüsler, anıtlar vd.) o günkü durumlarının ve tahribatın boyutlarının belgelenmesi;
3. Görsel bir Türkiye arkeolojik arşivinin oluşturulması.

Bu amaçlar doğrultusunda, 5 yıl boyunca toplam
- 91.872 km yol yaptık;
- 100 kişiye yakın bir ekiple tüm Türkiye’yi köy köy, ilçe ilçe, il il taradık;
- 2800’ün üzerinde arkeolojik yerleşme belgeledik, koordinatları saptadık, rapor tuttuk, ölçüm yaptık, tahribatı izledik ve kamuoyunu uyardık;

Türkiye görsel arkeolojik arşivinin tarihöncesi dönemi için
- 21.567 (14 GB) adet dijital fotoğraf,
- 11.102 analog saydam,
- 151 saatlik film biriktirdik.

-Bu araştırma hangi bölgeleri kapsıyor?

Bu araştırma TAY Projesi'nin yürüttüğü Türkiye arkeolojik yerleşmeleri envanterinin yapısına uygun olarak 7 bölgeyi kapsıyor (Marmara, Ege, Güneydoğu Anadolu, Akdeniz, İç Anadolu, Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgeleri). TAYEx'in 5 yıllık programı ise şöyleydi:

 

Haziran-Temmuz 2000: Marmara	Eylül-Ekim 2000: Ege
Haziran-Temmuz 2001: Akdeniz	Eylül-Ekim 2001: GD Anadolu
Haziran-Ekim 2002: İç Anadolu
Haziran-Temmuz 2003: Karadeniz	Ağustos-Ekim 2003: Doğu Anadolu
Temmuz-Ağustos 2004: İç Ege - Batı İç Anadolu Rota
Nisan-Kasım 2008: Marmara (Bizans)

-Ulaşım ve konaklama nasıl sağlandı?

Gezi araçları, tasarımı tümüyle proje tarafından TAYEx için yapılan 7 m boyunda, 3 ranzalı, çalışma mekanı, mutfağı ve tuvaleti olan bir karavan ("TAYmobil") ile onu çeken bir minibüstür ("TAYvan"). Minibüsün içi de bu araştırma gezisi için özel olarak tasarlandı ve imal edildi. Karavan belirli bir yerde bırakıldıktan sonra minibüsteki ekip işini yaptı ve akşam karavanda konaklandı.

-Arazide nasıl bir çalışma yürütüldü?

Türkiye'deki tüm arkeolojik yerleşmelere, anıtlara, kalıntılara vd.tek tek ulaşılarak, koordinat, ölçüm, çizim, haritalama, sayısal-analog fotoğraf ve film çalışmaları yapıldı. Navigasyon haritaları, yerleşme haritaları, arazi formları ve türlü çeşitli donanım bu araştırma için hazırlandı.

-Ekipler kimlerden oluştu?

TAYEx'in yürütüleceği her bölge için kurulan ekipler, bölgenin özelliğine göre değişkenlik göstermiştir. Her ekipte, bir ekip başının yanı sıra iki arkeolog, bir bilgiişlem uzmanı, bir fotoğrafçı, bazen bir yerbilimci, bir topograf yer almıştır.

-TAYEx sırasında ve sonunda elde edilecek veriler nasıl yayınlanıyor?

TAYEx sırasında, bu site içerisinde özel bir sayfa açtık (TAYEx TV). Bizden haber almak isteyenler, haftalık ya da 15 günlük periyodlarla nerede olduğumuzu, neler yaptığımızı, bu sayfadan izleyebildi. Bu çalışma sonucunda eldeki veriler hem basılı ortamda (klasörlerde) hem de internet sitesinde güncellenerek ve kullanıcılara, araştırmacılara sunuluyor. Ayrıca her yıl sonunda "Türkiye Arkeolojik Tahribat Raporu" adlı bir belge yayınlanarak tüm ilgili ulusal-uluslararası kurum ve kişilere gönderildi. Ayrıca “Tahribatın Resmidir” adıyla 60 fotoğraflık bir sergi hazırlandı ve çeşitli yerlerde sergilendi, sergileniyor.